تعریف، معرفی و بررسی اهداف انواع کسب و کار

قبل از اینکه خود اشتغال و کارآفرین شوید، چیزهای زیادی وجود دارد که باید آنها را درنظر بگیرید، اما یکی از مهمترین مواردی که باید به آن فکر کنید این است که قصد دارید که چه نوع کسب و کاری را راه اندازی و اداره کنید. تعدادی ساختار تجاری برای انتخاب وجود دارد، بنابراین باید در ابتدا تعریف کسب و کار و انواع آن را بشناسید و براساس علاقه و اشتیاق و شرایط خود بهترین گزینه را انتخاب کنید.

خوداشتغالی در بخش‌های حسابداری، بانکداری و مالی، هنرهای خلاقانه و طراحی، مراقبت‌های بهداشتی، فناوری اطلاعات، قانون، اوقات فراغت، ورزش و گردشگری، و رسانه‌ها و بخش‌های اینترنتی از مواردی است که روز به روز در حال گسترش است.

درک این نکته مهم است که همه شرکت‌ها به یک شکل عمل نمی‌کنند و هر نوع کسب‌وکار از نظر اسنادی که باید تکمیل کنید، مالیاتی که باید بپردازید، نحوه توزیع سود و مسئولیت‌های شخصی شما در صورت ضرر کردن، با دیگری متفاوت است.

کسب و کارها چگونه کار می‌کنند؟

قبل از شروع یک کسب و کار، مطمئن شوید که درک روشنی از آنچه که یک کسب و کار را تشکیل می‌دهد و همچنین هر گونه فعالیت مرتبط با تجارت را دارید. این موضوع شامل دانستن قوانین محلی و کشوری و یا بین‌المللی مربوط به کسب و کار شما می‌شود. این دانش به شما کمک می‌کند تا از هرگونه جریمه و خسارتی که می‌تواند بلافاصله پس از شروع کسب و کار شما را فلج کند یا منجر به شکستتان شود، اجتناب کنید. این اطلاعات همچنین به شما کمک می‌کند تا یک طرح تجاری قوی برای شروع موفق در بازار ایجاد کنید.

فردی که یک تجارت را اداره می کند به عنوان خوداشتغال، صاحب کسب و کار، پیمانکار یا گاهی اوقات کارآفرین توصیف می‌شود. با این حال، بهتر است بدانید که اصطلاحات “صاحب کسب و کار” و “کارآفرین” به طور کلی مترادف در نظر گرفته نمی‌شوند.

هر فعالیتی که برای کسب سود یا انتظار سود انجام می شود، فعالیت تجاری محسوب می شود. این شامل فروش اقلام در بازارهای کوچک، از صندوق عقب خودرو، یا در اینترنت هم می شود.

تعریف کسب و کار:

کسب و کار سازمان یا هر نهاد دیگری است که در فعالیت‌های تجاری، حرفه‌ای، خیریه یا صنعتی در حال فعالیت است. این سازمان می‌تواند یک نهاد انتفاعی یا یک نهاد غیرانتفاعی باشد و شامل یک فرد یا افرادی است که آن را مدیریت می‌کنند.

در یک تعریف دیگر کسب و کار به فعالیت تجاری‌ای گفته می‌شود که شامل ارائه کالا یا خدمات با انگیزه اصلی کسب سود است.

مفهوم کسب و کار:

مفهوم کسب و کار ایده اساسی پشت کسب و کار است. مدل کسب و کار، طرح، چشم انداز و ماموریت آن بر اساس این مفاهیم توسعه یافته است. برای مثال، اوبر با مفهوم جمع‌آوری رانندگان تاکسی و ارائه خدمات آن‌ها تحت یک نام تجاری، کار خود را آغاز کرد و هر استراتژی تجاری دیگر آن در تمام این سالها، بر اساس این مفهوم توسعه داده شده است.

اهداف انواع کسب و کار:

هدف کسب و کار چیزی است که باعث می‌شود کسب و کار در بلندمدت بتواند به حیات خود ادامه دهد و فعالیت‌های خود را پیش ببرد. در واقع هدف کسب و کار دلیل وجود آن است. در حالی که اکثر مردم استدلال می‌کنند که سود، هدف اصلی هر کسب و کار است ولی در واقع هدف اصلی چیزی جدا از سود مالی است که باعث موفقیت کسب و کار در طولانی مدت می شود.

بر اساس مفهوم سنتی، تجارت تنها برای کسب سود از طریق ارائه کالاها و خدمات به مشتریان وجود دارد.

ولی بر اساس مفهوم مدرن، هدف اساسی هر کسب و کار رضایت مشتری است. زیرا این همان چیزی است که بیشترین سود را به همراه خواهد داشت. اگر مشتری راضی باشد، کسب و کار روز به روز در مسیر ارتقاء پیش می‌رود. در واقع هدف هر کسب و کاری ارائه خدمات خوب به مشتریان است و باید با ارائه کالاها/خدمات با کیفیت خوب و قیمت مقرون به صرفه ارزش‌افزوده ارائه دهد. برای بقا و شکوفایی در جنگل اقتصادی جامعه مدرن، کسب و کارها باید با استفاده از منابع به بهترین شکل، دل مشتریان را به دست آورند. کسب و کارها اساساً برای مشتریان وجود دارند.

انواع کسب و کار

مشاغل و کسب و کارها را می‌توان بسته به نوع فعالیت‌ها و نوع مالکیت آن تقسیم‌بندی کرد. البته تقسیم بندی‌های دیگری هم می‌تواند وجود داشته باشد. کسب و کارها بر اساس گستره خدمات و محصولاتی که تولید می‌کنند به چهار نوع مختلف طبقه بندی می شوند

1- کسب و کارهای تولیدی:

کسب‌وکارهای تولیدی، شامل مشاغلی هستند که در آنها تولیدکنندگانی وجود دارند که محصولی را تولید و آن را توسعه می‌دهند و سپس محصول نهایی را مستقیماً به مشتری یا واسطه‌ها می‌فروشند. نمونه‌هایی از مشاغل تولیدی عبارتند از کارخانه های فولاد، کارخانه های پلاستیک و غیره.

2- کسب و کارهای خدماتی:

در این نوع کسب وکار آنچه به فروش می‌رسدکالاهای نامشهود و خدمات به مصرف‌کنندگان است. برخلاف کالاهای ملموس، خدمات را نمی توان ذخیره کرد یا از ارائه‌دهنده جدا کرد.

شرکت های خدماتی خدمات شغلی، تخصصی، تبلیغات مبتنی بر کمیسیون و غیره را ارائه می‌دهند. به عنوان مثال می توان به سالن های آرایشی و ورزشی، مدارس، مراکز مشاوره و غیره اشاره کرد.

3- کسب و کارهای بازرگانی:

بازرگانی یک استراتژی تجاری واسطه است که در آن محصولات را از یک تولیدکننده، عمده‌فروش یا سایر شرکا خریداری می‌کنند و همان را به قیمت خرده‌فروشی می‌فروشند. معمولاً کسب و کارهای بازرگانی به عنوان یک تجارت “خرید و فروش” شناخته می‌شود زیرا آنها با فروش محصولات به قیمتی بالاتر از قیمت تمام شده خود سود می‌کنند.

نمونه هایی از یک کسب و کار بازرگانی شامل فروشگاه‌های مواد غذایی، سوپرمارکت ها، توزیع‌کنندگان و غیره هستند.

4- کسب و کارهای ترکیبی

کسب و کارهای ترکیبی دارای ویژگی های دو یا چند نوع کسب و کار  با هم هستند. به عنوان مثال، یک رستوران را درنظر بگیرید. رستوران غذاهای خود را آماده می‌کند در واقع کار تولید انجام می‌دهد (تولید)، در کنار این تولید، محصولاتی مانند نوشیدنی های خنک را که توسط سایر مشاغل تولید می‌شود، می فروشد و در واقع کار بازرگانی انجام می‌دهد. در کنار این موضوع محیطی برای آسایش و راحتی مشتریان با موزیک و نور و… فراهم می کند و  به آنها خدمات ارائه می‌دهد (خدمات).

نوع دیگر طبقه‌بندی کسب و کارها بر اساس اشکال مالکیت تجاری آنها است. مالکیت تجاری بر اساس تعداد مالکان، مسئولیت مالکان، نمایندگی و انگیزه‌ها و اهداف آنها به اشکال مختلفی وجود دارد.

مالکیت انحصاری

مالکیت انحصاری به این معناست که یک کسب و کار تحت مالکیت و اداره یک فرد واحد است. راه اندازی، کارکرد و ثبت نام این کسب و کارها آسان‌تر است. تمام سود کسب و کار متعلق به مالک است و او نیز مسئول تمام تعهدات خواهد بود. اما بزرگترین عیب این کسب و کار این است که مالک با مسئولیت نامحدود مواجه است. این بدان معناست که در صورت ایجاد مشکل مالی، طلبکاران کسب و کار می‌توانند به دنبال دارایی‌های شخصی مالک، در صورتی که کسب و کار قادر به پرداخت آنها نباشد، بروند. براساس ماده چهارصد و هجده قانون تجارت، در صورتی که فردی شخصا تجارتی را آغاز کند و پس از مدتی به مشکل مالی بربخورد و ورشکسته شود و نتواند بدهی‌های خود را پرداخت کند، با دریافت حکم ورشکستگی، از ادامه معاملات تجاری منع می‌شود و دیگر حق دخل و تصرف در اموال و حقوق مالی خود را نیز نخواهد داشت. اما اگر در قالب شرکت مشغول فعالیت تجاری باشد و ورشکسته شود، هرچند برایش حکم ورشکستگی صادر می شود ولی با اینکه تنها موسس و تنها شریک شرکت بوده، هیچ ممنوعیتی درباره دخل و تصرف در اموالش نخواهد داشت. در واقع او هنوز قادر است که با اموال خودش تجارت دیگری را شروع کند و طلبکاران حق ندارند ضرر خود را از او مطالبه کنند.

مالکیت شراکتی

وقتی دو یا چند نفر دست به دست هم می‌دهند تا یک کسب و کار را راه‌اندازی و اداره کنند، معمولاً با هم شریک می‌شوند. مشارکت به دو صورت عمومی و محدود وجود دارد. شرکت تضامنی مانند یک شرکت انفرادی است اما با بیش از یک مالک، که در آن همه مالکان با مسئولیت نامحدود روبرو هستند.

در این نوع کسب و کار شراکت می‌تواند کلی یا محدود باشد. در شراکت کلی، همه شرکا به طور مساوی از مسئولیت نامحدود برخوردارند. در شراکت محدود، میزان شراکت متفاوت است. پس مسئولیت‌ها، سود نهایی و میزان ریسک برای آنها نیز متفاوت خواهد بود.

مالکیت با سهام

در مالکیت با سهام عام یا خاص، با شرکتی مواجه هستیم که دارای هویت قانونی مجزا از افرادی است که آن را مالک هستند یا اداره‌اش می‌کنند. در این نوع مالکیت، سهامداران هر کدام بسته به سهمی که دارند، بخشی از مالکیت و یا سود شرکت را صاحب هستند و مالکیت در قالب سهام نشان داده می‌شود. شرکت های سهامی عام، بودجه اولیه خود را از طریق فروش سهام به مردم تامین می‌کنند. در واقع به شرکت‌هایی که همه افراد جامعه امکان خرید سهام آنها را داشته باشند و بیشتر سهام آنها در  دست مردم باشد، سهامی عام می‌گویند. در این نوع، مالکان از مسئولیت محدود برخوردارند، اما لزوماً در اداره تجارت شرکت نمی‌کنند. کسب و کار توسط یک گروه (هیئت مدیره) که توسط سهامداران انتخاب شده است، اداره می‌شود.

شرکت های سهامی خاص شرکت‌هایی هستند که موسسان آنها بودجه تاسیس آن را تامین کرده‌اند و سهام آنها در دست مردم نیست و متعلق به سهامداران و موسسان شرکت است.

شرکت با مسئولیت محدود

شرکت با مسئولیت محدود یک شکل ترکیبی از کسب و کار است که دارای ویژگی‌های کسب و کار مشارکتی و سهامی است. در این نوع شرکت مالکیت بین اعضای خانواده، دوستان و آشنایان تقسیم شده‌است. براساس ماده نود و چهار قانون تجارت ایران، این شرکت ها با مالکیت چند نفر و با هدف‌های تجاری تشکیل شده‌است. در این نوع شرکت ها هر کدام از مالکان به اندازه سرمایه اولیه خود وظیفه دارند که تعهدات و قرض‌ها را پیگیری و پرداخت کنند. این نوع شرکت‌ها در ایران بسیار رایج هستند. با وجود اینکه در این نوع شرکت هم مالکیت براساس سرمایه تعریف می شود ولی از سیستم مالکین سهامدار برخوردار نیستند و نمی توان آنها را جزو شرکت‌های سهامی عام یا خاص دانست.

شرکت های تعاونی:

شرکت‌های تعاونی یک سازمان تجاری خصوصی هستند که تحت مالکیت و کنترل افراد برای منافع متقابل تشکیل می شوند. در تعاونی، مشارکت افراد در شرکت، عضویت نامیده می‌شود و از کالاها و خدمات ارائه شده توسط تعاونی بهره‌مند می‌شوند. در این شرکت‌ها  از همه اعضا انتظار می‌رود که به اداره تجارت و کسب و کار کمک کنند. زیرا انگیزه اصلی تعاونی ارائه خدمات به همه اعضا به جای بازگشت سرمایه است.