هنگامی که کسب و کار خود را راه‌اندازی می‌کنید، رقابت امری کاملا اجتناب ناپذیر است واغلب این رقابت برای موفقیت شرکت‌ها بسیار مهم و ضروری است. درواقع این اهمیت به این دلیل است که رقابت به شرکت و کسب و کارها فرصتی می‌دهد که سهم و جایگاهی در بازار به دست آورند و یا آن را تثبیت کرده و بهبود ببخشند.
رقابت مانند یک مسابقه بین دو یا چند شرکت است. در فضای کسب و کار به این معنی است که یک شرکت تمام تلاش و کوشش خود را بکند که نسبت به بقیه برتر و موفق‌تر باشد. کسب و کار خود را گسترش دهد و به اهداف و آرمان‌هایی که درنظر دارد برسد.
رقابت در کسب و کار به عوامل مختلفی بستگی دارد. وقتی دو شرکت با یکیدیگر در رقابت هستند، محصولات و خدمات مشابهی ارائه می‌دهند و از آنجا که در یک صنعت فعالیت می‌کنند ارزشی که بدست مشتری می‌رسانند تقریبا یکسان است. عوامل مختلف سبب می‌شود که یک شرکت برای مشتریان مطلوب‌تر بوده و شرکت دیگر تلاش کند و بخواهد که مشتری بیشتری جلب کند. رقابت اغلب شرکت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و موجب می‌شود آنها به نوآوری و شیوه‌های بازاریابی توجه بیشتری کنند تا خدمات و محصولات خود را جذاب‌تر نشان دهند.
درواقع رقابت موضوعی است که برای کسب و کارها اهمیت و ارزش بالایی دارد و شرکت‌ها با توجه به آن سعی می‌کنند روش مناسب و اثرگذار را پیدا کنند تا موجب پیشرفت و تمایز کسب و کارشان نسبت به بقیه، افزایش تقاضای کالا و بهبود خدمات تولیدی خود شوند.
بنابراین به دلیل اهمیتی که رقابت برای شرکت‌ها دارد، آنها اغلب شیوه و روش‌های بازاریابی خود را با توجه به آن تنظیم می‌کنند. رقابت سبب می‌شود کالاها با کیفیت بالاتر، گارانتی بهتر و همسو با نیاز و خواسته‌های مشتری تولید و عرضه شوند. شرکت‌ها با درک رقابت می‌توانند روش بازاریابی و مرغوبیت کالا و خدمات تولیدی خود را موثر و کارآمدتر کنند.
تمامی کسب و کارها جهت پیشرفت و موفقیت سعی می‌کنند از روش‌هایی خاص و استراژیک استفاده کنند تا اوضاع را بهبود دهند. دانستن تاثیر استفاده رقبا از این روش‌ها بر پیروزی در این رقابت بازاریابی و فروش کالا امری کاملا مهم و ضروری است.شرکت‌ها نقاط قوت و ضعف رقیب‌های خود را بررسی می‌کنند و تلاش می‌کنند علت جذب مشتری به کالا و خدمات آنها را بفهمند. با آگاهی از انواع رقابت‌هایی که کسب و کارتان در آنها قرار دارد شما لازم است از انتظارات و نیاز‌های فعلی بازار مطلع شده و با توجه به آنها در محصولات و خدمات خود تغییر ایجاد کنید تا مطابق سلیقه مشتری تنظیم شده و ارائه شوند.
انواع رقابت در کسب و کارها
کسب و کارها شما ممکن است با انواع مختلفی از رقابت‌ها مواجه شود که آگاهی نسبت به آنها درک و تصویر روشن‌تری از اوضاع را به شما می‌دهد و در تصمیم گیری برای آینده کمک زیادی می‌کند. انواع رقابت در کسب و کارها عبارتند از: رقابت مستقیم، رقابت غیرمستقیم، رقابت جایگزینی
رقابت مستقیم
این نوع رقابت، عادی و معمول‌ترین شکل از رقابت است که یک کسب و کار با آن مواجه می‌شود. کمپانی و شرکت‌هایی که کالا و یا خدماتی یکسان ارائه می‌دهند و معمولا اهداف مشابه و یکسانی دارند در این دسته قرار می‌گیرند.
برای مثال دو برند لباس، می‌توانند پوشاک مشابهی را تولید کنند که قیمت آن هم یکسان باشد. هرچند که تولید هر کدام با دیگری دارای تفاوت و تمایزی است اما ارزشی که به مشتری ارائه می‌شود یکسان است و هر دو برند نیاز مشتری به لباس را رفع می‌کنند.
با توجه به مثال ذکر شده، در این نوع رقابت درصورتی که مشتری از یکی از برندها لباس را خریداری کند بعید به نظر می‌رسد که برای آن لباس دوباره اما از برند و شرکت دیگری اقدام کند. این موضوع سبب می‌شود که این نوع رقابت جایگاه بسیار مهمی بدست آورد. درواقع در این رقابت اگر رقبای شما مشتری را به خود جذب کنند مشخص است که کالای مشابه که توسط شما تولید می‌شود می‌شود شانسی برای پیروزی در این رقابت نخواهد داشت
رقابت غیرمستقیم
این نوع رقابت، بین کسب و کارهایی است که لزوما خدمات و کالای مشابه ارائه نمی‌دهند اما تولیداتشان نیاز یکسانی را در مشتری رفع می‌کند.
برای مثال می‌توان رستوران و پیتزافروشی را درنظر گرفت.هر دو کسب و کار در یک صنعت فعالیت می‌کنند و مشتری های یکسان را که می‌خواهند غذا سفارش دهند هدف قرار می‌دهند و همچنین یک نیاز مشخص و مشابه که همان گرسنگی است را رفع می‌کنند. اما در این مثال برخلاف رقابت مستقیم، هر کدام از این کسب و کارها محصولاتی که ارائه می‌دهند متفاوت است و فروش آنها به میل مشتری بستگی دارد که در آن لحظه کدام نوع از خوراک را ترجیح می‌دهد.
این رقابت به شرکت‌ها امکان می‌دهد که راه و روش‌هایی خلاقانه‌تر با سایر مشاغل در بازار و مناطق مختلف پیدا کنند و مقدار تقاضا و مشتری کالای خود را افزایش دهند.
رقابت جایگزینی
این رقابت هنگامی اتفاق می‌افتد که دو شرکت و کسب و کار کالا و خدمات متفاوتی را به بازار ارائه دهند که مشتری می‌تواند یکی را به عنوان جایگزین دیگری انتخاب کند.
برای این نوع رقابت، می‌توان به گوشی‌های هوشمند اشاره کرد. آنها قابلیت و ویژگی‌های بسیار متفاوتی مانند تماس، پیامک و.. دارند. همچنین دوربین اکثر آنها از قدرت و کیفیت بالایی برخوردار است. بنابراین ترجیح مشتری به خرید گوشی و جایگزین کردن آن به‌جای دوربین موجب شده که بازار دوربین‌های دیجیتال شاهد تاثیری منفی بر خرید و فروش کالاهای خود باشد.
مزایا و معایب رقابت در کسب و کار
این رقابت‌ها بدون توجه به نوع آن تاثیرات مختلفی به دنبال دارند. به عنوان نقش مثبتی که وجود رقابت در کسب و کار ایفا می‌کند،می توان به بهبود اوضاع تولید، تغییرات مثبت در کالا و حتی نوآوری اشاره کرد. اما علاوه بر این، معایبی نیز دارند مانند اینکه این کشمکش و رقابت‌ها ممکن است شرایط و اوضاعی نامطلوب ایجاد کند که کسب و کارها برای اینکه رقابتی بمانند، چاره‌ای غیر از پذیرش آنها نخواهند داشت.
برخی از مزایای وجود رقابت در کسب و کارها عبارتند از:
1.تقاضای بیشتر محصول و کالا که موجب افزایش درآمد خواهد شد.
2.نوآوری بیشتر می‌شود و در نتیجه محصولات تولید شده باکیفیت‌تر و قابل اعتمادتر خواهند بود. حتی ممکن است به اختراعات مهمی نیز منجر شود.
3.آگاهی بیشتر از کسب و کار که می‌تواند به برنامه‌ریزی و مدیریت عملکرد و کارکرد کمک زیادی بکند.
4.اوضاع سرویس خدمات مشتری بهبود پیدا خواهد کرد و این امر سبب می‌شود که کسب و کار شما مشتری‌هایی وفادار بدست آورد که به نسبت به برند و محصولات شما تعهدی حس می‌کنند.
5رشد بازدهی و کارآیی کارمندان که تاثیری بسیار بر کاهش هزینه‌ها و همینطور افزایش تولیدات می‌گذارد.
6.این رقابت ها زمینه توسعه و گسترش مداوم کسب و کار شما را فراهم می‌کند و سبب رشد و پیشرفت آن می‌شنود و راه را برای رسیدن به اهداف باز خواهند کرد.
برخی از معایب وجود رقابت در کسب و کارها عبارتند از:
1.صرف کردن وقت و تلاش بیشتر برای آنالیز دیگر کسب و کارها
2.فشار برای بهبود و تولید محصولات و خدمات بسیار افزایش می‌یابد.
3.انتظارات بالا و بیش از حد مشتریان از شرکت‌ها
4.ایجاد سردرگمی در مشتریان برای انتخاب بین برند‌های موجود.
5.فشار بیشتر برای کارکنان و کارمندان به دلیل کار کردن در شیوه و روش خاصی که جهت پیروزی در رقابت ضروری و نیاز است.
پیروزی در رقابت کسب و کارها
اگر کسب و کارها به طور مداوم در رقابت باشند، یعنی همیشه در تلاش باشند خدمات مشتری، کیفیت محصولات، روش بازاریابی و.. را بهبود ببخشند، می‌توانند در بازار جایگاهی بدست آورند.با کسب جایگاه در بازار، مشتری بیشتر می‌شود و افزایش مشتری برابر است با درآمد و سود بیشتر برای کسب و کار شما. اما تمام اینها درصورتی ممکن است که در این فضای رقابت، کسب و کار شما توان مقابله و پیروزی بر رقبای دیگر را داشته باشد. در ادامه به برخی ازعواملی که موجب می‌شود بتوانید کسب و کار خود را بهبود بخشیده و رقیبان خود را شکست دهید اشاره می‌کنیم.
1.قدم و مراحل رقبای خود را دنبال کنید.
همانطور که شما تاکتیک و برنامه‌هایی دارید رقبای شما نیز برای رونق کسب و کار خود از روش‌هایی استفاده می‌کنند. اینکه بدانید آنها چه کار می‌کنند، دیدگاه آنها به بازار چیست و برای راضی کردن مشتری‌های خود از چه راه‌هایی استفاده می‌کنند، تصویری از رقبا به شما می‌دهد که با استفاده از آن می‌توانید از استراتژی، تاکتیک و برنامه‌های بهتری برای رقابت استفاده کنید.
2.رقابت را آنالیز کنید.
پس از اینکه اطلاعات کافی درمورد رقبای خود جمع کردید، اکنون باید به سراغ تجزیه و تحلیل آنها بروید. با این کار مهم ترین رقیب‌ها را شناسایی کرده و نقاط ضعف و قوتشان را پیدا کنید و جایگاهی که دارند را با توجه به عوامل مختلف بررسی کنید.
3.بدانید مشتریان شما چه کسانی هستند.
رقابت کسب و کار برای جذب و حفظ مشتری است و این نشان می‌دهد که ارزش مشتری در این رقابت بشتر از چیزهای دیکر است. اگر مشتریان خود را بشناسید می‌توانید نیاز آنها را بهتر درک کرده و به بهترین شکل مشکلاتشان را رفع کنید.
4.مشکلات واقعی مشتری را حل کنید.
برای جذب وفاداری مشتری، باید نیاز و مشکل واقعی مشتری را پیدا کنید نه آنچه که شما یا رقبایتان فکر می‌کنید برای آنها مشکل است. مثلا به دنبال قیمت بهتر هستند یا جدیدترین محصولات را می‌خواهند؟ پس از پیدا کردن نیاز واقعی که مشتری‌ها دارند، سعی کنید که با استفاده از راه حلی عملی آنها را حل کنید.
5.کسب و کار خود را از رقبایتان متمایز کنید.
چه ویژگی‌هایی در کسب و کار شما هست که سبب می‌شود که نسبت به رقبای خود تفاوت و تمایز داشته باشید؟ همین ویژگی است که می‌تواند توجه مشتریان را به محصولات شما جلب کند. در هر کدام از انواع رقابت‌ها که باشید، می‌توانید با پررنگ کردن ویژگی‌های خاص کسب و کارتان و تبلیغ آنها، سهم بیشتری از بازار بدست آورده و اوضاع را بهبود ببخشید.
6.اجازه دهید مشتریان به شما بگویند که چگونه کسب و کارتان می‌تواند بهتر شود.
یکی از بزرگترین اشتباهاتی که ممکن است صاحب یک کسب و کار دچارش شود این است که نظر مشتری برایش اهمیتی نداشته باشد. شما به سادگی با پرسیدن نظر مشتریانتان درباره محصول و خدمات خود، یا چیزی که آنها می‌خواهند و.. می‌توانید در فروش خود تغییراتی ایجاد کنید که رضایت آنها را به دنبال داشته باشد.
7.در جایی که مشتریان و رقبایتان هستند حضور داشته باشید.
چرا در جایی که مشتریان و رقبایتان هستند شما نیز نباشید؟ به عنوان مثال می‌توانید کسب و کار خود را به فضای مجازی نیز وارد کنید. صفحه‌ای ایجاد کرده و کالاهای خود را در آن تبلیغ و به فروش برسانید. این کار نه تنها مشتریان را بیشتر بلکه کسب و کار شما را نیز گسترش می‌دهد.
8.خلاق باشید.
ایده و روش‌های بسیاری وجود دارد که رقبای شما از آن استفاده می‌کنند. هرچقدر که این ایده‌ها موثر و مفید باشند، شما نمی‌توانید به راحتی آن را از دیگر رقبای خود کپی کنید. خلاقیت به شما کمک می‌کند که روش‌هایی جدید و کارآمدتر پیدا کنید و نسبت به دیگران متمایز شوید.
9.کارفرمای خوبی باشید.
بی شک وجود کارمندان ماهر و توانمند برای رسیدن به یک کسب و کار فعال و پیشرفته نیاز است. مردم معمولا برای انتخاب شغل تحت تاثیر عواملی مختلف مثل مزایای شغلی، فضای کاری خوب و.. قرار می‌گیرند. بنابراین اگر کارفرمای بهتری باشید و اوضاع و شرایط کسب و کار را برای کارمندان مناسب‌تر کنید، می‌توانید کارمندانی توانا جذب کنید که برای پیشرفت کار مشتاق هستند و با انگیزه‌ای بالا برای رضایت مشتری تلاش می‌کنند.
10.آینده را درنظر داشته باشید.
کسب و کارهایی که برای آینده برنامه ریزی دارند از دیگر کسب و کارهایی که توجهی به نظم و جریان فعالیت‌ها ندارند موفق‌تر و پیشرفته‌تر هستند. سرمایه گذاری کنید. از فناوری‌های جدید استفاده کنید. نیاز مصرف‌کنندگان را بدانید و از همه مهمتر تصویری از جایی که می‌خواهید در چند سال آینده در آن قرار داشته باشید را همیشه در ذهن نگه‌دارید. سایر کسب و کارها به‌طور مداوم در تلاشند خدمات و محصولات خود را بهبود ببخشند، اگر می‌خواهید یک قدم جلوتر باشید پس برای آینده کسب و کارتان تلاش کنید.
رقابت در تمامی کسب و کارها وجود دارد و هر کسب و کاری با توجه به کالا و خدماتی که ارائه می‌دهد و همچنین صنعتی که در آن فعالیت می‌کند درگیر انواع مختلفی از رقابت‌ها می‌شود. وجود رقابت علیرغم معایبی که ممکن است به همراه داشته باشد در رشد کسب و کار ضروری است و باید از تمامی شرایط و ویژگی‌های آن به نحو احسنت استفاده کرد تا شاهد بهبود اوضاع کار، افزایش مشتری، کیفیت محصولات و.. در کسب و کار شد و زمینه گسترش و پیشرفت آن را فراهم آورد.
