راه اندازی کسب و کار خانگی، امروز جزو روش‌های پرطرفدار کسب درآمد بخصوص برای بانوان و جوانان است. با این حال به‌دلیل مزایای کسب و کار خانگی، آقایان نیز به این روش از منبع درآمد علاقه نشان داده‌اند. در مجموع می‌توان گفت اگر به دنبال کسب درآمد هستید و از طرفی علاقه یا امکان اشتغال بیرون از منزل را ندارید، راه اندازی یک کسب و کار خانگی گزینه مناسبی برای شما خواهد بود. همانطور که فعالیت خارج از خانه، نقاط قوت و ضعف مختص به خود را دارد، مزایا و معایب کسب و کار خانگی نیز قابل تامل و توجه است که اگر در ارزیابی آن دقت کافی داشته باشید، از مزایای کسب و کار خانگی بهره‌مند خواهید شد. در این مقاله سعی کرده‌ایم، بدون توجه به شغلی که قصد راه اندازی آن را دارید، به مزایا و معایب کسب و کار خانگی اشاره کنیم.
مزایای کسب و کار خانگی
- رئیس خودتان باشید: داشتن استقلال در تصمیم‌گیری‌ها و عملیات مربوط به کار، احتمالا از اولین و مهمترین مزایای کسب و کار خانگی است. افراد صاحب ایده با روحیه‌ی رهبری، معمولا راغب به راه اندازی کسب و کارهایی هستند که توسط خودشان برنامه‌ریزی شده باشد. اگر دارای شخصیت راهبری و اهل خطر نیستید، از راه اندازی کسب و کار منصرف شوید.
- با کمترین امکانات شروع کنید: برای راه اندازی یک کسب و کار خانگی نیازی به سرمایه‌های هنگفت نیست. شما می‌توانید کارتان با یک خط تلفن، یگ گوشی همراه و یا تهیه‌ي کارت ویزیت ساده و ارزان، و بدون تهیه‌ی لوازمی همچون میز و صندلی و … شروع کنید. راه اندازی کسب و کار بسیار لذت‌بخش است اما مراقب باشید ابتدای کار، خود را درگیر هزینه‌های غیر ضروری نکنید.
- نگران سرمایه‌ی اولیه نباشید: نداشتن سرمایه‌ی اولیه، معمولا از مهمترین موانع کسب و کار خانگی است که ممکن است شما را از برداشتنِ اولین قدم در راه اندازی کسب و کار منصرف کند. اکثر بانک‌های خصوصی یا دولتی برای تشویق خانوارها جهت راه اندازی کسب و کار خانگی، اقدام به ارائه‌ی وام‌های اشتغال‌زایی کرده‌اند. با پذیرش اینکه پروسه‌ی دریافت وام، می‌تواند مشکل یا حتی طاقت‌فرسا باشد اما از تمام ظرفیت‌ها برای فراهم کردن امکانات اولیه استفاده کنید. وام‌هایی که به این منظور در نظر گرفته شده است، معمولا با سود کمتر و طول بازپرداخت طولانی‌تر در اختیار صاحبان مشاغل خانگی قرار می‌گیرد.
- در هزینه‌های اضافی صرفه‌جویی کنید: راه اندازی کسب و کارهای خارج از منزل، هزینه‌هایی دارد که شما ناچار به پرداخت آنها هستید. به عنوان مثال شما برای عرضه‌ی کالا یا خدمات خود خارج از منزل، نیاز به فضای کار، مثل مغازه، سالن یا دفتر خواهید داشت. این در حالی است که کسب و کارهای خانگی بدون صرف هزینه‌ی مکان یا فضای اضافه، شرایط را برای یک شروعِ کم دردسر فراهم می‌کند. با راه اندازی کسب و کار خانگی از شر هزینه‌هایی چون کرایه وسیله نقلیه، گرفتن پرستار برای کودک خود و یا استهلاک خودرو خلاص خواهید شد.
- از زمان و وقتی که در اختیار دارید بیشترین استفاده را کنید: طبیعتا زمانیکه محل کار شما، منزل شماست، رفت و آمدهای غیرضروری از دایره‌ی زمانیِ شما حذف خواهد شد. برای مثال اگر در گذشته شما روزی سه ساعت برای خروج از منزل و رسیدن به محل کارتان، و خروج از محل کار و رسیدن به منزلتان، وقت خود را از دست می‌دادید، با فراهم کردن کسب و کار خانگی، می‌توانید این سه ساعت را صرف تولید و درآمدزایی کنید. از دیگر مزایای کسب و کار خانگی، گذراندن وقتِ بیشتر و رسیدگی بهتر و باکیفیت‌تر به اعضای خانواده است.
- از کارِ خود احساس رضایت بیشتری داشته باشید: افرادی که خودشان صاحب مشاغل هستند، بخصوص وقتی از کمترین امکانات برای راه اندازی کسب و کارشان استفاده می‌کنند، احساس بهتری نسبت به خود و توانایی‌های خود خواهند داشت. علاوه بر آن عزت نفس بیشتر و استرس کمتری نسبت به قبل تجربه خواهند کرد.
- از اعضای خانواده خود کمک بگیرید: از مزایای کسب و کار خانگی، مشارکت اعضای خانواده در پیش بردن برنامه‌ای است که برای شغل خود تدوین کرده‌اید. شما می‌توانید به هر عضوی از خانواده‌تان، بسته به توانایی و مهارتی که دارد، کاری را محول کرده و در واقع تیم بسازید. تجربه ثابت کرده، کارهای گروهی که توسط اعضای خانواده اداره و اجرا می‌شوند، به دلیل داشتنِ هدف و انگیزه‌ی مشترک، بازدهی بالاتری دارند.
- خودتان انتخاب کنید: وقتی تصمیم به راه اندازی کسب و کار می‌گیرید، دست شما در انتخاب رشته‌ی فعالیت باز است. گزینه‌های زیادی برای بررسی دارید و می‌توانید با توجه به شرایط، امکانات و علاقه خود، بهترین مورد را برای شروع کار انتخاب کنید.
- از موانع زندگیِ کارمندی عبور کنید: اگر تا امروز به عنوان کارمند یا عضوی از پرسنل برای مجموعه‌ای کار کرده‌اید، با پدید‌هایی چون کاغذبازی اداری، دردسرهای درخواستِ مرخصی و یا حضور در راس ساعت مشخص آشنا هستید. از مزایای کسب و کار خانگی، کنار رفتنِ تمامِ این فرایندهاست.
- قانونِ “سن فقط یک عدد است” را اجرا کنید: بازه‌ی سنیِ اشتغال به کار در مجموعه‌های اداری یا کارگاهی، معمولا بین 18 تا 60 سال است. از مزایای کسب و کار خانگی این است که شما در هر سنی که هستید می توانید کسب و کار خود را آغاز کنید، حتی اگر نوجوانی 12 ساله یا بزرگسالی 70 ساله هستید.
- خود را از خطر ورشکستگی در امان نگه دارید: راه اندازی مشاغلِ پردردسر و در وسعت بزرگ، نیازمند سرمایه‌گذاری‌های هنگفت و چشمگیر است و در صورت شکست پروژه، ضرر و زیان مالی و روحیِ سنگینی را بر صاحب آن کسب و کار تحکیل خواهد کرد. از مزایای کسب و کار خانگی، به حداقل رساندن ریسک از دست دادنِ سرمایه های هنگفت و کاهش خطر ورشکستگی است.
- با مالیات‌های سنگین خداحافظی کنید: طبیعتا هر چقدر کسب و کار شما مختصر و بدون کاغذبازی‌های اداری باشد، درگیری شما با مسائلی همچون مالیات به حداقل خواهد رسید.
- به سادگی پیشرفت کنید: فعالیت در مجموعه‌های بزرگ و همکار بودن با افرادی که با شما در یک سطح از توانایی قرار دارند، باعث ایجاد رقابت تنگاتنگ و بعضا غیر عادلانه می‌شود که شانس شما را در ارائه‌ی بهترینِ خودتان به حداقل می‌رساند. از مزایای کسب و کار خانگی، ایجاد فضای آزاد برای هرگونه پیشرفت و ارتقای توانایی‌های خود بدون صرف انرژی برای رقابت با همکاران خواهد بود.
- شما کسی باشید که سفره‌ی دیگران را بزرگتر می‌کند: زمانی که چم و خم کار دستتان آمد، با باز کردن فضای کار به روی پرسنل جدید، می‌توانید سهم بزرگی در اشتغال‌زایی برای افرادی داشته باشید که شانس همکاری با مجموعه‌های بزرگ را ندارند و بهترین گزینه برای آنها فعالیت در منزل و کنار خانواده است.
- هر زمان که خواستید دست از کار بکشید: از مزایای کسب و کار خانگی، انعطاف در ساعات کاری است. هر زمان که خواستید دست از کار بکشید. و یا هر زمان از روز یا شب که تمایل یا آمادگی داشتید کار خود را شروع کنید.
همانطور که قبلا گفته شد در این مقاله سعی کرده‌ایم مزایا و معایب کسب و کار خانگی را شرح دهیم. تا اینجا با مزایای کسب و کار خانگی آشنا شدید. در ادامه نگاهی به معایب کسب و کار خانگی می‌اندازیم. توجه به این نکته لازم است که موارد ذکر شده، به صورت کلی بیان شده و ممکن است شما در فکر راه اندازی کسب و کاری باشید که یکی یا چند مورد از موارد زیر را شامل بشود یا نشود. بنابراین نکات را با توجه به ماهیت کسب و کار خود مطالعه کنید.
معایب کسب و کار خانگی
- با فضای کار رسمی خداحافظی کنید: از مهمترین معایب کسب و کار خانگی، از دست دادن فضای خصوصی برای کار است. زمانیکه محل کار شما، خانه‌ی شماست، مرز مشخصی بین فضای کار و زندگی به صورت جداگانه وجود نخواهد داشت که این می تواند منجر به عدم تمرکز شما بر امور کسب و کارتان شده و بازدهی را پایین بیاورد. راه حل رفع این معضل، به شکل برنامه‌ریزی شما و نحوه استفاده از وقت و نیروی در دسترس است.
- مراقب بی‌انضباطی باشید: اگر روحیه‌ی مدیریت و سخت‌کوشی ندارید با راه اندازی کسب و کار خانگی خداحافظی کنید. نداشتن یک برنامه‌ی قابل اجرا و منطقی، بیشتر از اینکه شما را به سمت موفقیت سوق دهد، بیشتر باعث هرج و مرج، شلختگی و آشفتگی خواهد شد. بنابراین اگر خودتان توانایی برنامه‌ریزی ندارید از یک مشاور برنامه‌ریزی کمک بگیرید.
- طبیعی است اگر احساس تنهایی کنید: از معایب کسب و کار خانگی، ماندن در فضای خانه در ساعات طولانی است و این امکان برقراری ارتباط با دیگران در محیط خارج از خانه را به حداقل می‌رساند. علی‌رغم محدودیت‌هایی که هنگام کار در مجموعه‌های بزرگ دارید، تعامل با افراد مختلف و گفتگو بر سر موضوعات متنوع، کمی از خستگی کارِ روزانه را از بین می‌برد. اگر کنار آمدن با تنهایی و کاهش معاشرت با دیگران برای شما دشوار است، نسبت به تصمیم خود برای راه اندازی کسب و کار خانگی نجدید نظر کنید.
- از مهمان سرزده نهراسید: یکی از دردسرهای کسب و کار در منزل، رفت و آمدهای وقت و بی‌وقت دوستان و اقوام است که ممکن است در روند کار شما خلل ایجاد کند. تصور اینکه شما در خانه هستید، باعث می‌شود مهمانان به شکل سرزده زنگ خانه شما را بزنند و توقع رویِ گشاده و پذیرایی از شما داشته باشند. برای مدیریت چنین معضلی بهتر است شرایط کاری خود را از قبل به نزدیکان اطلاع دهید.
- مراقب کلاهبردارها باشید: روالِ دریافت یا پرداخت در کسب و کار خانگی، کمی متفاوت از مجموعه‌های بزرگ است. شما ممکن است جنس را به دست مشتری برسانید و هزینه‌ی آن را بعد از تحویل، دریافت کنید. در این میان افرادی سودجو ممکن است بعد از تحویل گرفتن کالا یا خدمات، هرگز هزینه‌ی آن را به شما پرداخت نکنند.
- حواستان باشد به خانه ماندن عادت نکنید: از معایب کسب و کار خانگی، خو گرفتن به فضای بسته‌ی کار در خانه است که به مرور تمایل شما را برای گذراندن وقتِ بیشتر در خارج از خانه کاهش می‌دهد. مراقب باشید ماندن طولانی مدت در فضای یکنواخت، کسل‌کننده خواهد بود که این خود منجر به علائم شبهِ افسردگی خواهد شد.
- مراقب سلامتی خود باشید: چاقی و اضافه وزن خطری است که شاغلین در خانه را تهدید می‌کند. طبیعی است که وقتی شما برای شروع روزِ کاری از خانه خارج نمی‌شوید، خود را از پیاده‌روی و تحرک محروم می‌کنید. بنابراین برای حفظ سلامتی ضروری است زمانی را برای پیاده‌روی و فعالیت‌های بدنی در طول روز اختصاص دهید.
- انرژی بیشتری از دست می دهید: یکی دیگر از معایب کسب و کار خانگی که معمولا از نظر پنهان می‌ماند، این است که وقتی به عنوان یک کارآفرین، کسب و کاری را راه اندازی می‌کنید، در واقع مسئولیت تمام جنبه‌های این فعالیت را بر دوش خود گذاشته‌اید. ممکن است شما در ساعاتی که به ظاهر مختص استراحت و بیکاریِ شماست، از لحاظ ذهنی مشغول رفع و رجوع کردن مسائل مربوط به کار باشید. بهتر است زمانی را برای تجدید انرژی در نظر بگیرید. خستگیِ ذهنی، بازدهی شما را به شدت کاهش می‌دهد.
سخن آخر اینکه نکته‌ی مهمی که باید به آن توجه کنید و معمولا در نظرِ افرادی که قصد راه اندازی کسب و کار خانگی دارند پنهان می‌ماند، شناخت شخصیت خودتان است. این مورد جزو مزایا و معایب کسب و کار خانگی، به طور همزمان در نظر گرفته می‌شود که اگر به درستی به آن توجه شود، جزو مزایای کسب و کار خانگی قلمداد می‌شود. در غیر این صورت به عنوان یک مانع، باعث شکست طرح شما خواهد شد. چنانچه شما دارای شخصیت درون‌گرا هستید، یعنی ترجیح می‌دهید به تنهایی کار کنید، با افراد کمی در ارتباط باشید، حوصله‌ی گفتگوهای طولانی و پرحاشیه را ندارید، کسب و کاری را انتخاب کنید که متناسب با این ویژگی شخصیتی شما باشد. چرا که راه اندازی کسب و کار خانگی نیازمند درصدی برون‌گرایی، راحتی در جمع، علاقه به گفتگو و توانایی به کنترل درآوردن چالش‌ها و حاشیه‌ها است.
برای جمع‌بندی می‌توان گفت، درجه و شدت مزایا و معایب کسب و کار خانگی، کاملا بستگی به شرایط، امکانات و تیپ شخصیتی شما داشته و اینکه چطور با موانع برخورد کنید بستگی به توانایی برنامه‌ریزی و مدیریت شما دارد. با توجه به همه این نکات، تصمیم بگیرید و کار را شروع کنید.
