یادگیری در سازمان چه جایگاهی دارد؟
موضوع یادگیری سازمانی (Organizational Learning) در دهه 1970 میلادی مطرح شد. یادگیری افراد در درون سازمان، یادگیری سازمانی نام گرفت. یادگیری سازمانی برای توصیف انواع خاصی از فعالیت‌هایی که در سازمان جریان دارد، به کار گرفته می‌شود. یادگیری سازمانی فرآیند کسب دانش، توزیع اطلاعات، تفسیر اطلاعات و حافظه سازمانی است که در شرایط تغییر به‌طور موفقیت‌آمیزی خودش را تطبیق می‌دهد. در این زمینه چالش، انجام دادن برای یادگیری و یادگیری برای انجام دادن است.لازم به ذکر است که مفهوم یادگیری سازمانی با سازمان یادگیرنده (لینک پادکست سازمان یادگیرنده) تفاوت دارد.
آرجریس و شون (Argyris & Schön) یادگیری سازمانی را « تشخیص و تصحیح خطا » تعریف و سه نوع یادگیری سازمانی را برشمرده‌اند: یادگیری تک حلقه‌ای، یادگیری دو حلقه‌ای و یادگیری سه حلقه‌ای.
یادگیری تک حلقه‌ای زمانی اتفاق می‌افتد که در بستر هدف‌ها و سیاست‌های جاری سازمان، خطاها کشف و اصلاح شوند. به اعتقاد داجسن(Dodgson) یادگیری تک حلقه‌ای می‌تواند معادل فعالیت‌هایی باشد که منجر به افزایش دانش پایه یا شایستگی‌های مختص شرکت بدون تغییر ماهیت بنیادی فعالیت‌های شرکت باشد. یادگیری تک حلقه‌ای از نظر فایول و لایلز (Fiol and Lyles) به یادگیری سطح پایین‌تر اشاره دارد. سنگه (Senge) نیز از یادگیری تک حلقه‌ای با عنوان یادگیری انطباقی یاد می‌کند.
یادگیری دو حلقه‌ای زمانی اتفاق می‌افتد که سازمان‌ها خطاها را کشف و اصلاح کنند و هنجارها، رویه‌ها، سیاست‌ها و هدف‌های موجود را زیر سؤال برده و به تعدیل و اصلاح آنها بپردازند. یادگیری دو حلقه‌ای می‌تواند معادل فعالیت‌هایی باشد که منجر به افزایش دانش پایه یا شایستگی‌های مختص شرکت شود (داجسن). یادگیری دو حلقه‌ای توسط فایول و لایلز یادگیری سطح بالاتر نامیده شده و توسط سِنگه از آن به عنوان یادگیری مولد یاد می‌شود.
یادگیری سه حلقه‌ای که قدری از دو مورد قبلی پیچیده‌تر است، زمانی اتفاق می‌افتد که سازمان‌ها یاد بگیرند چگونه یادگیری تک حلقه‌ای و دو حلقه‌ای را اجرا کنند. به‌عبارت‌دیگر یادگیری سه حلقه‌ای توانایی یادگرفتن درباره خود یادگیری است. این یادگیری به معنای تشخیص سبک و چگونگی یادگیری است و برای بهبود یادگیری به فرایندها و ساختارها (فاکتورهای تسهیل‌گر) نیاز دارد.
یادگیری دو مرحله‌ای و سه مرحله‌ای با چرایی و چگونگی تغییر در سازمان سروکار دارد درحالی‌که یادگیری تک‌مرحله‌ای به پذیرش تغییر بدون زیر سؤال بردن فرضیات اساسی یا باورهای اصلی سازمان در ارتباط است. داجسن اظهار داشته که نوع سازمان یادگیرنده به جایی که یادگیری سازمان در آن رخ می‌دهد، بستگی دارد. بنابراین یادگیری می‌تواند در فعالیت‌های مختلف سازمان همانند تحقیق و توسعه، طراحی، مهندسی، تولید، بازاریابی، ریاست و فروش اتفاق افتد. سازمان و افراد سازمان شما چه قدر یادگیرنده هستند و از کدام‌یک از حلقه‌های یادگیری پیروی می‌کنند؟
