روز 2 تیر وبینار تخصصی « وبینار تامین مالی در بحران » با ارائه استاد مهرزاد علیجانی با حضورعلاقه مندان، مدیران و به شکل وبینار در مدرسه کسب وکار ماهان برگزار گردید. در این وبینار تخصصی که 1.5 ساعت به طول انجامید اهم مباحث مربوط به حوزه تصمیم گیری “تامین مالی در بحران ” مطرح گردید که خلاصه ای از آن به شرح ذیل می باشد:
وبینار تامین مالی در شرایط بحران
مقدمه
- بحران‌های سیستماتیک (مانند جنگ، تحریم، پاندمی) چالش‌های جدی در تامین مالی ایجاد می‌کنند.
- تامین مالی در بحران نه‌تنها دسترسی به منابع، بلکه مدیریت زمان، ریسک، و طراحی سازوکارهای نوین را می‌طلبد.
- هدف وبینار: بررسی راهکارهای بهینه برای تامین مالی در شرایط بحران با توجه به ساختار اقتصادی ایران.
تعاریف کلیدی
- تامین مالی: فرآیند جذب منابع برای اجرای فعالیت‌های اقتصادی از طریق:
- سرمایه‌گذاری
- بدهی (وام)
- کمک‌های دولتی
- مشارکت مردمی.
- بحران سیستماتیک:
- بحران‌هایی که با تنوع‌بخشی دارایی‌ها قابل مدیریت نیستند (مانند جنگ، رکود شدید، تحریم).
- ویژگی‌ها: کاهش نقدینگی، افزایش ریسک، کاهش اعتبار بانکی، خروج سرمایه از سیستم.
ویژگی‌های تامین مالی در بحران
- کاهش نقدینگی: تمایل به نگهداری پول نقد به‌جای سرمایه‌گذاری.
- ریسک بالا: بانک‌ها سخت‌گیرتر می‌شوند و هزینه تامین مالی افزایش می‌یابد.
- زمان‌بندی طولانی: ارزیابی ریسک‌ها فرآیند تصمیم‌گیری را کند می‌کند.
- نیاز به نوآوری: روش‌های سنتی (مانند وام بانکی) کافی نیستند.
کانال‌های تامین مالی
- مستقیم (بازار سرمایه):
- ابزارها: سهام، اوراق بدهی، انتشار سهام.
- مزایا: سرعت بالا، شفافیت بیشتر.
- معایب: دسترسی محدود، ریسک بالاتر برای سرمایه‌گذار.
- غیرمستقیم (بانک‌ها و نهادهای مالی):
- ابزارها: تسهیلات بانکی، صندوق‌های اعتباری.
- مزایا: دسترسی گسترده‌تر.
- معایب: شفافیت کمتر، فشار بر سیستم بانکی.
- آمار ایران (۱۴۰۳):
- سهم بازار سرمایه از تامین مالی: تنها ۱۱% (۸۹% توسط بانک‌ها).
- حجم تامین مالی بازار سرمایه: ۱۳ هزار میلیارد تومان در مقابل ۷۵۰۰ هزار میلیارد تومان بانک‌ها.
مزایا و معایب تامین مالی در بحران
| مزایا | معایب |
|---|---|
| افزایش تاب‌آوری بنگاه‌ها | هزینه بالای سرمایه (نرخ بهره بالا) |
| فرصت بازسازی ساختار مالی | محدودیت ابزارهای سنتی (مثل کاهش تسهیلات بانکی) |
| تحریک نوآوری در مدل‌های مالی | وابستگی به کمک‌های دولتی |
| جذب سرمایه‌گذاران بلندمدت | ریسک ورشکستگی در صورت سوءمدیریت |
نقش نهادهای کلیدی
- دولت:
- حمایت اعتباری اضطراری.
- سیاست‌های ضدچرخه‌ای مالی.
- تضمین بازپرداخت اوراق بحران.
- بانک مرکزی:
- نظارت بر نقدینگی.
- تسهیل خطوط اعتباری موقت.
- بازار سرمایه:
- توسعه اوراق بدهی بحران‌محور.
- افزایش شفافیت برای جذب سرمایه.
راهکارهای بهینه‌سازی
- تنوع‌بخشی منابع:
- ترکیب ابزارهای بدهی و سرمایه.
- استفاده از اوراق مشارکت و تامین مالی جمعی.
- مدیریت هوشمند ریسک:
- ابزارهای پوشش ریسک (مثل مشتقات مالی).
- سناریوسازی برای شرایط بدبینانه.
- فناوری‌های نوین:
- پلتفرم‌های فین‌تک برای جذب منابع خرد.
- کیف‌پول‌های دیجیتال برای شفافیت کمک‌های مردمی.
- تعامل بین‌المللی:
- استفاده از صندوق‌های بین‌المللی (در صورت امکان).
مدل پیشنهادی: شبکه تامین مالی مردمی
- هدف: سازماندهی کمک‌های مردمی در بحران (مانند جنگ یا زلزله) با شفافیت.
- ساختار:
- شورای راهبردی: ترکیبی از دولت، خیرین، و اقتصاددانان.
- نهادهای اجرایی: سامانه‌های دیجیتال، نهادهای محلی (مساجد، شوراها).
- ابزارها:
- کمک‌های نقدی (از طریق کیف‌پول دیجیتال).
- کمک‌های غیرنقدی (کالاهای اساسی، خدمات درمانی).
جمع‌بندی
- تامین مالی در بحران نیازمند نگاه سیستماتیک، انعطاف‌پذیری، و تصمیم‌گیری سریع است.
- پیشنهاد کلیدی:
- تشکیل ستاد ملی تامین مالی بحران با مشارکت دولت، بانک‌ها، و بازار سرمایه.
- اولویت‌بندی منابع برای کالاهای اساسی و حامل‌های انرژی.
- استفاده از ظرفیت‌های مردمی با سازوکار شفاف.
نکته پایانی: بحران هم تهدید است و هم فرصت برای بازنگری در مدل‌های مالی.
پ.ن: متن اصلی ویرایش و ساختارمند شده است. برای جزئیات بیشتر میتوانید به ویدیو زیر مراجعه فرمایید.
