برای کسانی که به دنبال گذراندن دوره کسب و کار mba هستند، ممکن است پس از این سوال که MBA چیست، این سوال مطرح شود که بهتر است در این دوره کاربردی شرکت کنند یا در دانشگاه رشته‌ای مثل مدیریت بازرگانی را بگذرانند. پاسخ به این سوال ساده نیست و به تحلیل شما از وضعیت کسب‌وکارتان، سن و تجربه‌تان بستگی دارد.
مدیریت کسب و کار بهتر است یا مدیریت بازرگانی؟
تفاوت بین موضوعات مدیریت بازرگانی و دوره MBA همیشه ساده نیست؛ به‌خصوص در مورد مطالعات بازرگانی. به همین دلیل است که تفاوت‌ها بسته به زمینه‌ای که در آن فعالیت می‌کنید و علایق‌تان، می‌تواند متفاوت باشد.
در این‌جا چند تفاوت بین این 2 رشته را بررسی می‌کنیم.
تفاوت مدیریت بازرگانی و مدیریت کسب و کار
یک مدیر بازرگانی مسئول تدوین استراتژی‌هایی برای راه‌حل‌های بهینه است. مسئولیت این شخص معمولا حول محور ارتباط با مشتریان برای شناسایی نیازها آن‌ها، هماهنگی با بخش‌های مختلف برای جمع‌آوری داده‌های لازم، انجام تحقیقات و تحلیل برای شناسایی نقاط قوت و ضعف سیستم‌های موجود و توسعه طرح‌های تجاری جدید برای رشد شود و گردش کار کارآمد، می‌گردد.
علاوه بر این، برای مدیر بازرگانی به عنوان یک مدیر، رهبری و تشویق کارکنان جهت رسیدن به اهداف، در عین اجرای سیاست‌ها و مقررات سازمان، ضروری است.
در طرف دیگر، یک مدیر کسب‌وکار مسئول هدایت عملیات کلی سازمان است و اطمینان حاصل می‌کند که همه کارکنان وظایف خود را به طور موثر و دقیق انجام می‌دهند.
وظایف مدیران کسب‌وکار شامل توسعه راه‌حل‌های استراتژیک، ارزیابی عملکرد کارکنان، شناسایی فرصت‌های تجاری برای رشد، نظارت بر هزینه‌های شرکت برای دستیابی به اهداف مالی، اجرای تکنیک‌هایی برای افزایش درآمد و سودآوری شرکت و پایبندی به سیاست‌ها و شیوه‌های قانونی سازمان است.
یک مدیر کسب‌وکار باید دارای مهارت‌های رهبری و بین فردی عالی برای نظارت بر عملیات روزانه باشد.
مقایسه مدیریت بازرگانی و MBA
1. مدیریت عملیات در مقابل مدیریت فرآیندها
متداول‌ترین تمایز بین مدیریت بازرگانی و MBA مربوط به این است که شما در چه موقعیتی مدیریت می‌کنید. در حالی که یک مدیر تجاری بر روی عملیات روزانه درون شرکت متمرکز است، یک مدیر با مدرک MBA حرفه‌ای مطمئن می‌شود که فرآیندهای شرکت به‌خوبی اجرا می‌شود و کل شرکت به اهداف و اولویت‌های خود پایبند است.
درست همان‌طور که از نام رشته‌ها پیداست، مدیران بازرگانی افراد را مدیریت می‌کنند؛ در حالی که مدیران اجرایی یا متخصصانی که دوره MBA گذرانده‌اند، مسئولیت‌های اجرایی مدیریتی دارند.
2. برنامه‌ریزی گسترده در مقابل تخصص
برخی از متداول‌ترین مسئولیت‌های مدیران بازرگانی، برنامه‌ریزی ابتکارات و سازماندهی تیم‌هایشان است. آن‌ها همچنین بر فروش، جذب کارمندان جدید و پاسخگویی به روندهای بازار متمرکز هستند.
اما با این که مدیران بازرگانی دید کلی گسترده‌ای از بازار دارند، آن‌ها به اندازه متخصصان کسب و کار (MBA) به‌صورت تخصصی و با تمرکز لیزری عمل نمی‌کنند. متخصصان MBA با برخورداری از دیدی جامع و بهره‌مندی از مزایای دوره MBA، می‌توانند جزئیات بیشتری را در نظر بگیرند و در اجرا با در نظر گرفتن تصویری کلی‌تر عملکرد تخصصی‌تری داشته باشند.
3. مواجهه با مشتری در مقابل فعالیت داخل شرکت
بر اساس تفاوت‌هایی که تا به حال در مورد آن صحبت کرده‌ایم، می‌توان گفت که مدیران بازرگانی بیشتر بر تعامل بین شرکت و دنیای تجارت متمرکز هستند؛ در حالی که مدیران کسب‌وکار (MBA) متمرکز بر کارهای درونی شرکت هستند.
در این نقش‌ها، مدیران بازرگانی با مشتریان واقعی که محصولات یا خدمات شرکت را به آن‌ها می‌فروشند، بیشتر در تماس هستند. ولی متخصصان کسب‌وکار اطمینان حاصل می‌کنند که شرکت به اندازه کافی آماده است تا بتواند به تعهدات خود در قبال مشتریان عمل کند.
در واقع آن‌چه را که تیم‌های فروش وعده می‌دهند، انجام می‌دهد. این کارشناسان معمولا بخش‌هایی مانند مارکتینگ، منابع انسانی، حسابداری، مالی، نوآوری محصول، فناوری اطلاعات، زنجیره تامین و غیره را مدیریت می‌کنند.
4. مدیریت تیم‌های بزرگ یا فشرده
از آن‌جا که جذب مشتریان، اولویت شماره یک برای اکثر شرکت‌ها است و به دلیل دامنه وسیعی از مسئولیت‌های مدیران بازرگانی، آن‌ها در نهایت تیم‌های بزرگ‌تری را رهبری می‌کنند. متخصصان کسب‌وکار که تخصص بیشتری دارند، معمولا در تیم‌های جمع و جورتر و با سطح تخصص بالا کار می‌کنند.
5. جایی که مدیریت بازرگانی و MBA در هم می‌آمیزند
تمایز بین این دو نوع رشته همیشه چندان واضح نیست. حتی گاهی از این 2 اصطلاح به جای یکدیگر نیز استفاده می‌شود. احتمالا هیچ‌کس در تجارت واقعا بین این دو رشته تمایز قائل نیست و کارفرمایان بیشتر بر مهارت‌های هر کارمند و نحوه استفاده بهینه از آن‌ها تمرکز دارند.
در اصطلاح آکادمیک، مدیریت بازرگانی ممکن است به مجموعه وسیعی از رشته‌های مرتبط با مطالعات بازرگانی اشاره داشته باشد که شامل مدیریت بازرگانی نیز می‌شود.
در مورد شرکت‌های کوچک یا استارت‌آپ‌ها، فارغ‌التحصیلان مدیریت بازرگانی و فارغ‌التحصیلان MBA نقش‌های مشابهی را با مسئولیت‌های یکسان برعهده می‌گیرند؛ چون تعداد افراد زیادی برای مدیریت وجود ندارد و شرکت فرآیندهای به‌هم‌پیوسته زیادی ندارد که به آن نیاز باشد.
مدیریت کسب و کار در مقابل مدیریت بازرگانی
یک راه برای پاسخ به این سوال این است که در نظر بگیرید که آیا ترجیح می‌دهید مدرک MBA بگیرید و متخصص این رشته شوید یا فوق لیسانس بگیرید. برای ورود به کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی به تجربه کاری کمتری در مقایسه با دوره MBA نیاز دارید.
برای ثبت نام در دوره MBA معمولا تجربیات کاری شما را نیز مدنظر قرار می‌دهند. این بدان معناست که شما میتوانید مطالعه گزینه اول را آسان‌تر شروع کنید؛ با این حال نمی‌توان انکار کرد که MBA وزن بسیار بیشتری در بازار کار دارد و کارفرمایان تمایل دارند بیشتر با کسانی کار کنند که دوره و سرفصل‌های MBA خود را در یک موسسه خوب گذرانده‌اند.
البته این موضوع را در نظر بگیرید که هر 2 نوع مدرک، به دانشجویان درک گسترده‌ای از تجارت می‌دهد؛ بنابراین اگر شغلی در مدیریت بازرگانی را هدف قرار دهید و MBA داشته باشید، به‌طور خودکار رد صلاحیت نخواهید شد. یک کارفرمای خوب سعی می‌کند بفهمد که آیا شما مهارت‌های مناسبی برای شغل موردنظر را دارید یا خیر.
همچنین اگر یکی از گرایش‌های MBA را گذرانده‌اید و در یک شاخه خاص تخصص دارید، به این معنی نیست که نمی‌توانید در زمینه‌های دیگر نیز پیشرفت کنید. به هر حال، کسب‌وکار مدرن چند تخصصی است و به متخصصانی نیاز دارد که بتوانند وظایف و مسئولیت‌های مختلفی را انجام دهند.
یکی از موارد مهمی که باید در نظر داشت این است که مدارک MBA هنوز هم یکی از محبوب‌ترین مدارک تحصیلی در جهان هستند و این موضوع دلیل خوبی هم دارد:
گرایش‌های مختلف MBA ابزارها و مهارت‌هایی را به شما ارائه می‌دهند که میتوانید برای دستیابی به پتانسیل بالای شغلی خود از آن‌ها استفاده کنید.
بنابراین حتی اگر مدرکی به‌نام مدیریت بازرگانی داشته باشید، باز هم گذراندن یک دوره تخصصی MBA که به‌صورت کاربردی‌تر فضایی برای تعامل با مدیران و افراد باتجربه در کسب‌وکارهای مختلف را فراهم می‌کند، بسیار مفید است.
مدیریت بازرگانی MBA
مدیریت بازرگانی MBA یا کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، مدرکی عالی برای افرادی است که یا به دنبال پیشرفت هستند یا می‌خواهند در آینده به یک رهبر تبدیل شوند.
مدیریت بازرگانی MBA ویژه افرادی است که علاقه‌مند به کسب مهارت‌های مدیریتی در دنیای کسب‌وکار رقابتی امروز هستند. دانش‌پذیران مدیریت بازرگانی MBA یاد خواهند گرفت که چگونه یک شرکت یا کسب‌وکار را هوشمندانه و کارآمدتر مدیریت كنند.
دوره مدیریت بازرگانی MBA به شما می‌آموزد که با تقاضاهای اقتصادی و تجاری بازار امروز سازگار شوید و در عین حال، تصمیمات اجرایی جامعی اتخاذ کنید که به رشد درآمد کسب‌وکار منجر شود.
سازمان‌های بزرگ فارغ‌التحصیلان مدیریت بازرگانی با مهارت‌های ارتباطی، حل مسئله و رهبری عالی را به راحتی جذب می‌کنند.
دانش‌پذیران به این دلیل مدیریت بازرگانی MBA را پیش می‌گیرند تا اطمینان حاصل كنند که شغلی پردرآمد و عالی در حوزه کسب‌وکار به دست می‌آورند. اگر شخصی آرزوی کار در یک شرکت Fortune 500 را داشته باشد، داشتن مدرک مدیریت بازرگانی MBA بهترین راه برای شروع است.
کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی ممکن است برای شما مناسب باشد اگر:
- رهبری تیم‌های بزرگ را دوست دارید و با نقش رهبری راحت هستید.
- دوست دارید با مشتریان ارتباط مستقیم داشته باشید.
- نسبت به فرصت‌های تجاری بسیار مشتاق هستید و دوست دارید فرصت‌های جدید را کشف کنید.
- می‌خواهید مجموعه گسترده‌ای از مهارت‌ها که برای کسب‌وکارتان مفید است را بیاموزید.
- هنوز درباره تخصصی که باید کسب‌وکارتان انتخاب کنید، مطمئن نیستید.
مدرک MBA ممکن است برای شما مناسب باشد اگر:
- دارای تجربه تخصصی در یکی از زمینه‌های کسب‌وکار هستید، ولی نیاز دارید که با دانش روز در آن آشنا شوید.
- دارای ذهن تحلیلی و داده‌محور هستید.
- هدف شما رسیدن به بالاترین سطوح شغلی و حرفه‌ای است.
- عاشق بهینه‌سازی و ساختن فرآیندهای ماندگار در کسب‌وکارتان هستید.
- علاقه‌مند هستید که مهارت‌های ارتباطی و مدیریتی خود را توسعه دهید و می‌خواهید شبکه ارتباطات شغلی خود را گسترش دهید.
- دوست دارید شکاف‌هایی که در سازمان‌تان بین گروه‌ها و دیدگاه‌های مختلف وجود دارد را با تعیین اهداف مشترک پر کنید و ارتباط بین بخش‌های مختلف را منسجم‌تر کنید.
- در حرفه خود بسیار متخصص هستید، ولی توانایی رهبری و مدیریت تیم را ندارید.
سوالات متداول
مدیریت کسب و کار بهتر است یا مدیریت بازرگانی؟
این 2 مورد بایستی با توجه به شاخص‌های مختلف مورد مقایسه قرار بگیرند که برخی از آن‌ها عبارتند از:
میزان گستردگی موضوعات، نحوه تعامل با مخاطبان، نحوه تعامل با همکاران و سازمان و مقیاس تیم‌ها.
کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی برای چه افرادی مناسب است؟
در صورتی که شما با موارد ذیل مشکلی ندارید، این رشته مناسب شماست:
علاقه به فعالیت در تیم‌های بزرگ؛ علاقه به تعامل مستقیم با مشتری؛ علاقه به کشف فرصت‌های تجاری جدید و علاقه به یادگیری متداوم.
