دنیای خارج از قالب ذهنی چگونه است؟
در یک قفس بزرگی که امکان بالا رفتن از دیوارههای آن وجود نداشت، تعدادی میمون را قرار دادند. روی سقف این قفس تعدادی موز قرار گرفت و برای دسترسی به موزها نردبانی تعبیه شده بود. روی یکی از پلههای این نردبان کلیدی قرار گرفته بود که زمانی که میمونها میخواستند از پله بالا بروند، این کلید فشار داده میشد و همزمان آب بسیار سردی از سقف قفس به روی سایر میمونهایی که پایین قفس بودند، ریخته میشد. میمونها چندین و چندبار تلاش کردند تا به موز دسترسی پیدا کنند اما هر بار به دلیل ریخته شدن آب بسیار سرد، موفق به انجام این کار نمیشدند.
بعد از مدتی هر میمونی که تلاش میکرد برود بالا تا آن موز را بخورد، میمونهایی که پایین بودند او را میزدند و اجازه بالا رفتن آن میمون از پلهها را نمیدانند. یکی از میمونهای داخل قفس را بیرون آوردند و به جای آن میمون جدیدی گذاشتند. میمون جدید که بیخبر از همهجا بود تلاش کرد برای خوردن موزها از پلهها بالا برود اما مورد ضرب و شتم سایر میمونها قرار گرفت. خلاصه بعد از مدتی میمون جدید هم فهمید که باید از خیر این موزها بگذرد، درحالیکه او هیچوقت آب سرد را تجربه نکرد.
آزمایشگر به تدریج همهی میمونهای داخل قفس را در آورد و به جای آنها میمونهای جدیدی قرار داد. اما میمونهای جدید که هیچگاه تجربهی ریخته شدن آب سرد از سقف قفس را نداشتند، باز هم تلاشی برای رسیدن به موزهای روی سقف نمیکردند. در واقع میمونهای جدید تجربهای را از گذشتگان خودشان دریافت کرده بودند که اساساً خودشان هیچگاه صحت آن را امتحان نکرده بودند.
آزمایشگر سازوکار ریزش آب سرد را قطع کرد، یعنی میمونها برای رسیدن به مطلوبشان که موزها بود فقط چند قدم فاصله داشتند، اما آنها حاضر نبودند آن را تجربه کنند. چون تجربیات نسلهای قبلی آنها و افراد پیش از آنها به آنها گفته بود که با رفتن به بالای پلهها آب سردی بر روی شما خواهد ریخت، درحالیکه چنین اتفاقی دیگر نمیافتاد. بله فقط یک حرکت ساده لازم بود تا آنها بتوانند به آن چیزی که آرزویشان است، برسند اما دریغ از اینکه شجاعت حرکت در خلاف مسیری که قبلاً طی شده بود، وجود نداشت.
ما در فضای کسبوکارمان چقدر تلاش میکنیم روشها و کارهای جدید را امتحان کنیم؟ آیا در انجام دادن خیلی از کارها مشابه این میمونها به تجربیات نفرات قبلی خودمان اتکا نمیکنیم و از آزمایش کردن کار جدید پرهیز نمیکنیم؟ شاید لازم باشد برای موفقیت بیشتر، کارهای جدیدی را امتحان کنیم، کارهای جدیدی که مثل گذشته شاید آسیبی نداشته باشد. باید هوشمندانه همهچیز را مطالعه کرد و خودمان را از راهکارهای جدید و روشهای جدید محروم نکنیم.