ممکن است شنیدن نام بازاریابی چریکی، نخستین چیزی را که به ذهن شما تداعی کند، جنگ‌های پارتیزانی باشد که می‌توان گفت ذهن شما آن‌چنان بی‌راه نرفته است؛ زیرا نام بازاریابی چریکی برگرفته از جنگ‌های چریکی است.
در جنگ‌های چریکی، روال جنگ به‌صورت روتین پیش نمی‌رود و برای غافلگیر کردن دشمن از شیوه‌های خلاقانه استفاده می‌شود.
در مبحث گوریلا مارکتینگ چیست نیز با همان شیوه جنگ‌های چریکی روبهرو هستیم. بدین صورت که با روش‌های هوشمندانه و غافل‌گیرکننده، کارهای خود را پیش می‌برد؛ اما تنها تفاوت حاکم در بازاریابی چریکی و جنگ‌های چریکی آن است که در این روش مارکتینگ، سر و کار ما با مخاطب است نه دشمن!
برای آن‌که بدانید بازاریابی پارتیزانی چیست و با نحوه تبلیغات چریکی آشنا شوید، تا انتها با این مقاله همراه باشید.
بازاریابی چریکی چیست؟
بازاریابی چریکی یا بازاریابی پارتیزانی در انگلیسی با نام گوریلا مارکتینگ (Guerilla Marketing) شناخته می‌شود. ممکن است در این‌‌جا پرسشی مبنی بر ارتباط معنای بازاریابی چریکی با گوریل مطرح شود.
همان‌گونه که می‌دانید، گوریل حیوانی عظیم‌الجثه است که با حرکات غیرقابل پیش‌بینی و سروصدای نامتعارف خود مانند ایجاد ترس و شوک، می‌تواند به‌راحتی نظر مخاطب را به خود جلب کند.
بازاریابی چریکی نیز به‌همین روش با استفاده از شیوه‌های غافل‌گیرکننده و البته صرف هزینه‌ای ناچیز، توجه مخاطب را به خود معطوف می‌کند. در بازاریابی چریکی شما با نکته‌ای اساسی روبهرو خواهید شد که به شما می‌آموزد با صرف هزینه ناچیز، مخاطب خود را تحریک کنید.
در این نوع بازاریابی، تمامی تبلیغات و شیوه‌های معرفی با صرف کم‌ترین هزینه انجام می‌شود؛ اما چگونه می‌توان بدون صرف هزینه تبلیغات، برند خود را با بهترین بازخورد به مخاطب معرفی کرد؟
این پرسش، یکی از اصلی‌ترین مباحث بازاریابی چریکی است که با استفاده از روش‌های هوشمندانه و خلاقانه، پاسخ داده خواهد شد.
هنگامی که با مبحث بازاریابی چریکی چیست مواجه می‌شوید، خواهید دانست که این بازاریابی، رویکردی برخلاف بازاریابی سنتی با روش‌های تکراری و کم‌بازده دارد.
آ‌نچه که بازاریابی چریکی یا بازاریابی پارتیزانی را از سایر بازاریابی‌ها متمایز می‌کند، ایده‌های زیرکانه در جهت معرفی برند تجاری و فروش بیشتر محصولات است.
تاریخچه بازاریابی چریکی چیست؟
اینک که دانستید گوریلا مارکتینگ چیست، جالب است بدانید که تاریخچه بازاریابی به سال‌های بسیار دور یعنی حدود ۴ هزار سال پیش از میلاد مسیح می‌رسد.
هنگامی که مصری‌ها تبلیغات خود را روی پاپیروس‌ها می‌نوشتند و آن را روی دیوار می‌چسباندند. این شیوه از تبلیغات که به‌عنوان یک شیوه سنتی رایج شناخته می‌شد، در اوایل قرن چهاردهم میلادی اوج می‌گیرد.
با همه‌گیر شدن این شیوه از بازاریابی، کسب‌وکارها به تبلیغات بیشتری مانند کمپین تبلیغاتی رادیویی، تلویزیونی و چاپی روی آوردند و سعی در مجاب کردن مردم برای استفاده از خدمات خود داشتند؛ اما این شیوه از بازاریابی سنتی به‌مرور به شیوه‌ای تکراری تبدیل شد.
به‌همین دلیل، این روند، سبب تغییر بازاریابی سنتی شد تا آن‌جایی که در سال 1948، جی کانرد لوینسون که به شغل بازاریابی مشغول بود، در کتابی با عنوان Guerrilla Marketing از اصطلاح بازاریابی چریکی استفاده کرد و آن را بر سر زبان‌ها انداخت.
او در کتاب خود شرح داد که می‌توان به‌وسیله تبلیغات چریکی، ایده‌های خلاقانه و صرف کم‌ترین هزینه به بالاترین میزان بازخورد دست یافت.
از نظر لوینسون، تبلیغات باید به گونه‌ای انجام شود که با وارد کردن شوک به مخاطب، توجه تمام و کمال او را به‌دست آورد. بدین ترتیب، بسیاری از کسبوکارهای کوچک با استفاده از تبلیغات چریکی به برندسازی روی آوردند و امروزه این روش، اصلی‌ترین نقش را در معرفی کسبوکارهای کوچک ایفا می‌کند.
انواع بازاریابی چریکی
بازاریابی چریکی نیز مانند سایر انواع بازاریابی، اشکال مختلفی دارد و به چند نوع تقسیم می‌شود. هر یک از انواع بازاریابی چریکی، متناسب با کاری به‌وجود آمده‌اند.
بازاریابی چریکی پنهان
در این روش از بازاریابی چریکی، کسب‌وکار مورد نظر برای برندسازی، برند خود را در قالب رویدادی مانند مسابقات ورزشی، علمی یا فرهنگی به مخاطب معرفی می‌کند. این کار با استفاده از روش‌های خلاقانه‌ای اجرا می‌شود و مخاطب را به شناخت هر چه بیشتر برند، ترغیب می‌کند.
بازاریابی چریکی اینترنتی
در بازاریابی چریکی اینترنتی، محتواهایی جهت اشتراک‌گذاری در فضای مجازی تهیه می‌شوند. بدین صورت که با فراگیر شدن محتوا، نام برند مورد نظر نیز مطرح می‌شود. البته در این روش نباید استفاده از روش‌های نامتعارف و خلاقانه تبلیغات را نادیده گرفت.
بازاریابی چریکی محیطی
این که بازاریابی چریکی چیست بحثی کلی است و هر یک از انواع بازاریابی چریکی، زیرمجموعه آن محسوب می‌شوند. بازاریابی چریکی محیطی (Ambient Marketing) نیز یکی از انواع بازاریابی چریکی یا بازاریابی پارتیزانی است که برندسازی را در محیط‌های عمومی انجام می‌دهد.
تبلیغات روی بدنه وسایل حمل‌ونقل عمومی، مکان‌های تفریحی، تجاری و رستوران‌ها از انواع بازاریابی محیطی چریکی به شمار می‌روند.
بازاریابی ساختگی چریکی
جالب است بدانید که بارها و بارها با بازاریابی ساختگی چریکی روبهرو شده‌اید بدون آن‌که خبر داشته باشید! بی‌تردید در فضای مجازی، تبلیغات سلبریتی‌های معروف را برای معرفی یک برند مشاهده کرده‌اید که از آن با نام بازاریابی ساختگی چریکی یاد می‌شود.
در این نوع از بازاریابی چریکی، صاحب برند، مبلغی را به‌عنوان دستمزد به فردی معروف می‌دهد تا برای برند او تبلیغات انجام دهد یا در بسیاری موارد، صاحب برند با ساخت اکانت‌های جعلی و به‌کارگیری افراد برای تولید نظرات مثبت، سعی در مطرح کردن برند خود دارد.
ویژگی بازاریابی چریکی چیست؟
- بازاریابی چریکی یا بازاریابی پارتیزانی براساس ذهن و روان انسان است و به‌شکل درون‌گرا عمل می‌کند.
- هدف و تمرکز بازاریابی چریکی بر مخاطبان خود است.
- تکنولوژی، یکی از ابزارهای اصلی بازاریابی چریکی محسوب می‌شود.
- غافل‌گیری از ویژگی‌های اصلی بازاریابی چریکی به شمار می‌رود.
- روشی بسیار مقرون‌به‌صرفه برای کسب‌وکارها به ویژه برندهای کوچک است.
- با استفاده از روش‌های خلاقانه، برای مخاطب ترغیب‌کننده است.
- بازاریابی چریکی بر روابط جدید، تعداد روابط و حجم معامله‌ها تاکید دارد.
- روابط در بازاریابی چریکی امری بسیار بااهمیت به شمار می‌رود.
مزایای بازاریابی چریکی چیست؟
پس از دانستن آن‌که بازاریابی چریکی چیست بهتر است با مزایای این نوع از بازاریابی نیز آشنا شوید.
مطرح کردن برند
از آن‌جایی که تبلیغات چریکی به‌صورت نامتعارف و نوآورانه اجرا می‌شود، می‌تواند برای مخاطب، بسیار ترغیب‌کننده و تحریک‌آمیز باشد؛ بنابراین در صورت پیاده‌سازی یک ایده خلاقانه، برند با سروصدای زیادی در میان مردم، مطرح می‌شود.
ایجاد ارتباط میان برند و مشتری
همان‌گونه که در بخش «بازاریابی چریکی چیست» خواندید، بازاریابی پارتیزانی سعی در ترغیب مخاطب دارد؛ بنابراین، با ایجاد یک کمپین تبلیغاتی هیجان‌انگیز، می‌توان با مشتری ارتباط برقرار کرد. به‌طور کلی، در این نوع از بازاریابی باید از تمام شیوه‌های تاثیرگذار برای جذب مشتری استفاده کرد.
تمایز از رقبا در عین همکاری
کارهایی که برای تبلیغات چریکی انجام می‌شود، همگی نامتعارف و در عین حال، سرشار از جرات و جسارتند. داشتن جسارت در این نوع از تبلیغات، یکی از اصلی‌ترین کارها برای تمایز از رقباست.
در بازاریابی چریکی، رقبا در عین همکاری با یکدیگر جهت پیشرفت هر چه بهتر، باید اموری را برای مطرح کردن برند خود پیش بگیرند که سبب تمایز آن‌ها از یکدیگر شود.
کم هزینه بودن
کم هزینه بودن، یکی از مهم‌ترین مزایای بازاریابی چریکی است. بدین صورت که با ایده‌پردازی‌های قوی و هوشمندانه به‌راحتی می‌توان روند برندسازی را سرعت بخشید.
این نکته را نیز به خاطر داشته باشید که نمی‌توان کم هزینه بودن را به تمامی کسب‌وکارها تعمیم داد؛ زیرا بسیاری از کسب‌وکارها مایلند تا با شرکت در کمپین‌های بزرگ، گوریلا مارکتینگ پرهزینه‌ای را تجربه کنند. با این حال، به‌صورت کلی می‌توان گفت تبلیغات چریکی، هزینه بالایی ندارد.
تاثیر بالا در ذهن مخاطب
از آن‌جایی که در گوریلا مارکتینگ از روش‌های نوآورانه در تبلیغات استفاده می‌شود، به‌راحتی می‌تواند در ذهن مخاطب جای خود را باز کند. در واقع، این روش مخاطب را غافلگیر می‌کند و باعث می‌شود تا ذهن وی تا مدت‌ها درگیر برند مورد نظر باشد.
مشارکت با شرکت‌های مختلف
در بازاریابی چریکی، کمپین‌های بسیاری برای برندسازی وجود دارد که هر یک شامل قوانین و مقررات مخصوص به خود است؛ بنابراین باید با مشارکت چند سازمان، شرکت یا نهاد صورت گیرد. بدین صورت که بازاریابی چریکی، موقعیت مناسبی جهت مشارکت به‌شمار می‌رود.
کسبوکارهای مناسب بازاریابی چریکی کدامند؟
اگر بخواهیم به این پرسش پاسخ دهیم، می‌توانیم بگوییم که گوریلا مارکتینگ یا بازاریابی چریکی، برای کسبوکارهای کوچک بسیار مناسب است. کسبوکارهای کوچک با استفاده از این روش، می‌توانند با صرف هزینه‌های ناچیز، به بالاترین میزان بازخورد برسند.
امروزه، کسبوکارهای کوچک بیش از پیش افزایش یافته‌اند و باید برای بقای خود به رقابت با سایر کسب‌وکارها بپردازند.
در این شرایط، اگر بازاریابی مناسبی نداشته باشند، ممکن است به‌سرعت ورشکست شوند؛ بنابراین، کسبوکارهایی پیروز این میدان هستند که بتوانند با استفاده از روش‌های نامتعارف و هزینه‌های بسیار کم، خود را سر زبان‌ها بیندازند.
بهتر است بدانید که استفاده از گوریلا مارکتینگ ممکن است برای کسبوکارهای بزرگ تا حدودی ریسک داشته باشد؛ زیرا این کسب‌وکارها پیش از این مطرح شده‌اند.
روش به‌کارگیری بازاریابی چریکی چیست؟
اگر بگوییم یکی از اصلی‌ترین کارها در رونق کسب‌وکارها بازاریابی است، بی‌راه نگفته‌ایم؛ البته بازاریابی نیز باید با مهارت خاصی انجام شود.
برای رونق کسب‌وکارها و نیز برندهایی که دچار ورشکستگی یا کسری بودجه شده باشد، بازاریابی چریکی می‌تواند موثر واقع شود. بدین صورت که خدمات برند مورد نظر در شبکه‌های اجتماعی به‌صورت فیلم، عکس و ویدیو به اشتراک گذاشته می‌شود و نظر مخاطب را به‌خود جلب می‌کند.
نکته مهمی که در تبلیغات چریکی باید در نظر داشت، کمک گرفتن از افرادی است که علاوه بر ذهن خلاق و ایده‌پرداز در این زمینه مهارت و اطلاعات کافی داشته باشند.
اگر به پیشینه کسبوکارهایی که از گوریلا مارکتینگ استفاده کرده‌اند نگاهی بیندازید، متوجه خواهید شد که استفاده از این روش تا چه میزان در موفقیت آن‌ها موثر بوده است.
نمونه‌های موفق و قوی بازاریابی چریکی چیست؟
در ادامه نمونه‌های موفق کمپین تبلیغاتی پارتیزانی را مرور می‌کنیم.
کمپین تبلیغاتی فیلم Deadpool
ددپول نام شخصیتی از فیلم‌های مارول یا ابرقهرمانی است که در سراسر دنیا طرفداران بسیاری دارد. کمپین تبلیغاتی فیلم ددپول، یکی از موفق‌ترین نمونه‌های بازاریابی چریکی است که عملکردی بسیار قوی دارد.
گاهی یک ذهن ایده‌پرداز و خلاق برای رسیدن به موفقیت کافی است که در پروژه ددپول می‌توان به‌وضوح آن را مشاهده کرد. بدین صورت که در اپلیکیشن دوست‌یابی تیندر اکانتی برای ددپول ساخته شد که بیشتر جنبه شوخی و سرگرمی داشت.
پس از آن، ددپول بر سر زبان‌ها افتاد و شهرت زیادی در میان مردم کسب کرد. به‌همین سادگی و بدون صرف هزینه‌ای، تبلیغ لازم برای این فیلم انجام شد.
کمپانی محصولات حیوانات خانگی Frontline
Frontline برای تبلیغ محصولات خود از گوریلا مارکتینگ بهره برده است. بدین صورت که تصویر سگی را روی زمین یک پاساژ طراحی کردند. در ابتدای امر افراد متوجه این تبلیغ نخواهند شد؛ اما به طبقه‌های بالاتر که می‌روند عکس سگی را روی زمین می‌بینند که گرفتار مگس‌ها شده است.
در حقیقت این مگس‌ها همان مردم در حال عبور و مرور هستند که از طبقه‌های بالاتر، کوچک‌تر دیده می‌شوند.
این شیوه از تبلیغات، علاوه بر آن که در ذهن مخاطب ثبت خواهد شد، تا مدت‌ها ذهن وی را به‌خود درگیر می‌کند. تبلیغات چریکی برخلاف تبلیغات سنتی است و تا مدت‌ها ذهن مخاطب را به خود مشغول می‌کند.
کمپانی دستمال کاغذی Bounty
این کمپانی دستمال کاغذی با استفاده از شیوه تبلیغی گوریلا مارکتینگ دست به اقدام جالبی زده است.
این شرکت برای آن‌که بتواند توجه عابران و مخاطبان را به‌خود جلب کند، آیکون بزرگی مانند فنجان قهوه ریخته‌شده و بستنی یخی آب‌شده را در خیابان قرار داده و از جمله «دستمال کاغذی‌های ما راه حل مشکلات شما هستند» استفاده کرده است.
باغ وحش کپنهاگ
باغ وحش کپنهاگ برای آن که بتواند خود را به مردم بشناساند، با استفاده از بازاریابی چریکی طراحی جالبی انجام داده است.
این باغ وحش، تصویر ماری را روی بدنه اتوبوس‌های شهری حک کرد که اتوبوس را مچاله کرده است. بدین ترتیب، توانست نظر بسیاری از مخاطبان را به خود جلب کند.
نتیجه‌گیری
در این مقاله با مبحث بازاریابی چریکی آشنا شدید. بازاریابی چریکی نقش مهمی در رونق کسبوکارهای کوچک ایفا می‌کند و شیوه‌ای برخلاف بازاریابی سنتی و قدیمی دارد.
در شرح گوریلا مارکتینگ چیست به این نکته مهم اشاره شد که تبلیغ برند از طریق راه‌های غیرمتعارف و نوآورانه انجام می‌شود و ذهن مخاطب را به خود درگیر می‌کند.
