راه‌اندازی یک کسبوکار جدید و یا حتی توسعه‌ی یک کسبوکار قدیمی برای قرار گرفتن در مسیر پیشرفت و کسب سود بیشتر، همواره با چالش‌های زیادی همراه بوده است. در موارد بسیاری دیده شده است که کسبوکار پر رونق که سابقه‌ای درخشان دارند به یک‌باره در مسیر شکست و افول قرار می‌گیرند. در چنین مواردی اگر اقدامات درست انجام نشود امکان ورشکسته شدن کسبوکار و از دست رفتن زحمت چندین ساله وجود خواهد داشت.
در این مقاله از مدرسه کسبوکار ماهان قصد داریم در مورد چالش کسبوکارهای کوچک و مشکلاتی که ممکن است در مراحل مختلف با آن مواجه شوید صحبت کنیم. همچنین راهکارهای عملی برای مواجهه با این مشکلات و چالش‌های فضای کسبوکار ارائه خواهیم کرد.
مطالعه این مقاله می‌تواند تجارت شما را در مقابل سخت‌ترین مشکلات و چالش‌های کسبوکارها که امکان دارد در آینده با آن موجه شوید، بیمه کند.
مهم‌ترین چالش کسب و کارهای کوچک
از مهم‌ترین چالش کسبوکارهای کوچک می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
1- عدم ثبات اقتصادی
عدم ثبات اقتصادی یکی از فراگیرترین چالش کسبوکارهای کوچک در ایران است که نه تنها کسبوکارهای نوپا و کوچک، بلکه کسبوکارهای بزرگ را نیز با مشکلات زیادی مواجه می‌کند. شرکت اشی مشی یکی از بزرگ‌ترین تولید کنندگان ایرانی بود که در سال‌های گذشته در نتیجه عدم ثبات اقتصادی و افزایش ارزش ارز و در نتیجه آن افزایش بدهی ارزش ورشکسته شد.
عدم ثبات اقتصادی نه تنها یکی از چالش‌های کسبوکار در ایران، بلکه یکی از مهم‌ترین چالش‌های کسبوکار در دنیا است. نوسانات در اقتصاد جهانی، بی ثباتی بازار، و رویدادهای پیش‌بینی نشده، مانند رکود اقتصادی یا بحران‌های جهانی مانند کرونا، می‌تواند بر رفتار مصرف کننده و پویایی بازار تأثیر بگذارد. برای عبور از عدم ثبات اقتصادی، کسبوکارها باید انعطاف‌پذیری مالی خود را حفظ کنند، ارزیابی‌های کامل ریسک را انجام داده و استراتژی‌های سریع و سیری را اجرا کنند که امکان تطبیق سریع با شرایط اقتصادی در حال تغییر را فراهم کند.
2- رقابت در بازار
در یک چشم انداز تجاری رقابتی، ایستادگی در میان رقبا یک چالش مداوم است. رقبا منتظر شما نمی‌مانند و هر لحظه در تلاش هستند با ارائه پیشنهادهای بهتر به مشتری، سهم بازار شما را از چنگتان دربیاورند. در حقیقت رقابت همیشه یکی از نگران کننده‌ترین چالش‌های فضای کسبوکار است. چرا که همیشه قرار نیست رقابت سالم وجود داشته باشد. رقبا تلاش می‌کنند به هر قیمتی که شده سهم بیشتری از بازار به دست بیاورند، حتی اگر لازم باشد برای تبلیغات منفی بر علیه شما هزینه کنند.
شرکت‌ها باید خود را با ارائه کالای منحصر به فرد، محصولات یا خدمات نوآورانه و جلب نظر مشتری، از سایر رقبا متمایز کنند. تحقیقات بازار و درک عمیق نیازهای مصرف‌کننده برای کسبوکارها برای شناسایی و بهره‌برداری از فرصت‌ها حیاتی است و تضمین می‌کند که در بازارهای اشباع رقابتی موفق باقی می‌مانند.
3- پیشرفت‌های تکنولوژیکی
تکنولوژی با سرعتی باور نکردنی در حال پیشرفت است و تغییرات آن به شدت بر بازار و کسب کارها تأثیرگذار است. هرچند پیشرفت‌های فناوری فرصت‌هایی را برای کارایی و نوآوری ارائه می‌دهند، اما در عین حال می‌توانند یکی از چالش‌های کسبوکارها نیز باشند. کسبوکارها باید همگام با فناوری‌هایی که به سرعت رو به جلو می‌شتابند، حرکت کنند. ادغام فناوری‌های جدید، مانند هوش مصنوعی، اتوماسیون و تجزیه و تحلیل داده‌ها، نیازمند برنامه‌ریزی استراتژیک و تعهد به یادگیری مستمر برای استفاده مؤثر از این ابزارها است. برای عقب نماندن از قطار پیشرفت تکنولوژی، باید بخش قابل توجهی از وقت و هزینه صرف آموزش شود.
4- جذب و حفظ استعدادها
داشتن نیروی کار با استعداد و متعهد همواری یکی از چالش‌های کسبوکارها بوده است. تقاضا برای مهارت‌های تخصصی اغلب بیشتر از عرضه است، و همین امر باعث می‌شود جذب و حفظ استعدادها یکی از چالش‌های کسبوکارها باشد. شرکت‌ها و سازمان‌ها نه تنها باید شرایط ویژه و پیشنهادهای وسوسه انگیز برای نیروی کار ماهر در چنته داشته باشند، بلکه باید تلاش کنند محیط کاری را برای رضایت این نیروها مساعد نگه دارند. آمارها نشان داده است که از دست دادن هر نیروی کار ماهر و با استعداد، می‌تواند سازمان را با مشکلات زیادی مواجه کند. به همین منظور به کارگیری استراتژی‌های مدیریت استعداد موثر برای جذب و حفظ نیروی کار با عملکرد بالا برای کسب و کارها الزامی است.
5- تهدیدات مربوط به امنیت سایبری
دنیای دیجیتال و ارتباطات به سرعت در حال پیشرفت است و کسب و کارها برای حفظ بازار رقابتی مجبور هستند بخشی از فروش خود را در دنیای دیجیتال ادغام کنند. امروزه سهم زیادی از فروش شرکت‌های موفق مربوط به فروش آنلاین است که نیازمند اطلاعات حساب و پرداخت کسبوکارها و مشتریان است.
عصر دیجیتال تهدید دائمی نقض امنیت سایبری را به همراه دارد. حفاظت از داده‌های حساس در برابر حملات سایبری یک چالش حیاتی برای کسبوکارها است. اجرای اقدامات امنیت سایبری قوی، انجام ممیزی‌های منظم، و آموزش کارکنان در مورد بهترین شیوه‌ها، گام‌های اساسی برای محافظت در برابر سرقت داده‌ها و اطمینان از امنیت مشتریان و ذینفعان کسب و کار است.
6- حفظ رضایت مشتری
حفظ پایگاه مشتریان وفادار یک چالش مداوم است. کسبوکارها باید رضایت مشتری را در اولویت قرار دهند، فعالانه به دنبال کسب بازخورد مثبت باشند و به نگرانی‌ها و شکایات مشتریان به سرعت پاسخ دهند. ظهور رسانه‌های اجتماعی تأثیر تجربیات مشتری بر فروش و موفقیت یک کسبوکار را تقویت می‌کند. به همین دلیل حفظ رضایت مشتری یکی از مهم‌ترین چالش کسبوکارهای کوچک است که در صورتی که نتوانند آن را به بهترین شکل ممکن حل کنند با تبلیغات منفی از طرف مشتریان ناراضی مواجه خواهند شد.
مهم‌ترین اقدامات در جهت حفظ رضایت مشتری عبارتند از:
- پاسخگویی سریع
- استفاده از بینش‌های مبتنی بر داده‌های به دست آمده از مشتریان
- تنظیم سریع استراتژی‌ها در پاسخ به تغییرات بازار
- تولید محتوای جذاب متناسب با نیاز مشتری
- حضور در تمام کانال‌های ارتباطی شامل تلگرام، اینستاگرام، پشتیبانی تلفنی، وب سایت و …
- ادغام با فناوری روز دنیا و پذیرش پیشرفت‌های تکنولوژیکی در جهت رفاه مشتری
- ایجاد روابط پایدار با مشتری
7- برقراری تعادل میان رشد کسب و کار و حفظ کیفیت
یکی از چالش‌های کسبوکارهای کوچک، افزایش تقاضا ناشی می‌شود که با رشد کسبوکار همراه است. برقراری تعادل میان رشد کسبوکار و حفظ کیفیت، تعادل ظریفی است که بسیاری از شرکت‌ها برای اطمینان از موفقیت پایدار باید آن را دنبال کنند. پیگیری توسعه اغلب شامل عملیات مقیاس‌پذیری، دستیابی به بازارهای جدید و افزایش تولید است که همگی می‌توانند سیستم‌های موجود را تحت فشار قرار دهند و به طور بالقوه استانداردهای کیفیتی را که در ابتدا به موفقیت شرکت کمک می‌کردند، به خطر بیندازند.
گسترش سریع پایگاه‌های مشتریان و حجم فروش بالاتر می‌تواند فشار زیادی را بر فرآیندهای تولید و زنجیره تامین وارد کند. برای حل این چالش، باید اقدامات کنترل کیفیت تقویت شده و کارایی تولید برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده بدون به خطر انداختن یکپارچگی محصول یا خدمات افزایش یابد.
8- بازاریابی مداوم
بازاریابی مداوم به منظور شناسایی کانال‌های فروش جدید یکی از عوامل موفقیت برای کسبوکارها است. اما همین عامل موفقیت در صورتی‌که هزینه‌های زیادی تحمیل کند، تبدیل به یکی از چالش‌های کسبوکارها خواهد شد. علاوه بر این حفظ نیروی بازاریابی قدرتمند و تعیین استراتژی‌های بازاریابی که نتیجه بخش باشند، کار چندان ساده‌ای نیست.
مهم‌ترین نکاتی که برای رد شدن از چالش‌های بازاریابی مداوم باید رعایت کنید عبارتند از:
- اهداف را واضح تعریف کنید
- اهداف بازاریابی را همگام با اهداف کلی کسب و کار به وضوح بیان کنید.
- شاخص‌های عملکرد کلیدی قابل اندازه گیری (KPI) برای سنجش دقیق موفقیت ایجاد کنید.
- مخاطبان خود را بشناسید
- انجام تحقیقات کامل برای درک جامعه هدف و ترجیحات آنها.
- محتوا پادشاه است
- محتوای با کیفیت، مرتبط و جذاب ایجاد کنید.
- از انواع قالب‌های محتوا (وبلاگ ها، فیلم ها، اینفوگرافیک‌ها) برای پاسخگویی به سلایق مشتریان مختلف استفاده کنید.
- تجزیه و تحلیل داده‌ها
- از بینش‌های مبتنی بر داده برای تصمیم‌گیری آگاهانه استفاده کنید.
- به طور مداوم معیارهای عملکرد را برای اصلاح و بهینه‌سازی استراتژی‌ها تجزیه و تحلیل کنید.
- تاکید بر شخصی سازی
- پیام‌های بازاریابی را با ترجیحات و رفتارهای فردی تطبیق دهید.
- اجرای کمپین‌های شخصی‌سازی شده برای افزایش تعامل با مشتری.
- چابک و سازگار بمانید
- آماده تنظیم استراتژی‌ها در پاسخ به روندها و تغییرات بازار باشید.
- ایجاد هویت برند قوی
- یک هویت نام تجاری منسجم ایجاد کنید.
- به طور مداوم ارزش‌ها و موقعیت برند را در تمام نقاط تماس به اشتراک بگذارید.
- افزایش حضور در رسانه‌های اجتماعی
- حضور فعال و جذاب در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی داشته باشید.
- تقویت ارتباط دو طرفه، پاسخگویی سریع به تعاملات بینندگان.
- سرمایه‌گذاری در سئو
- بهینه سازی محتوای وب سایت برای موتورهای جستجو برای بهبود دید.
- از الگوریتم‌های سئو برای افزایش قابلیت فروش آنلاین استفاده کنید.
- تمرکز بر تجربه مشتری
- ارائه تجارب استثنایی مشتری را در اولویت قرار دهید.
- بازخورد مشتری را جمع آوری کرده و بر اساس آن عمل کنید تا رضایت شما افزایش یابد.
- نظارت بر فعالیت رقبا
- مراقب استراتژی‌های بازاریابی رقبا باشید.
- فرصت‌های تمایز و نوآوری را شناسایی کنید.
9- وابستگی به بنیان گذاران
وابستگی به بنیانگذار، به عنوان یک چالش تجاری، به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن یک شرکت برای تصمیم‌گیری‌های حیاتی، رهبری و جهت‌گیری استراتژیک بیش از حد به بنیانگذاران خود متکی است. در حالی که بنیانگذاران نقشی اساسی در شکل‌دهی چشم‌انداز و موفقیت اولیه یک کسبوکار دارند، اتکای بیش از حد به مهارت‌ها و تخصص آنها می‌تواند خطرات قابل‌توجهی را با رشد شرکت ایجاد کند.
شرکت‌های موفق در سراسر دنیا در صورت لزوم توانسته‌اند از بنیان گذار خود عبور کنند. یک مثال خوب و بسیار مشهور در این زمینه حذف استیو جابز از شرکت اپل است. احتمالا شما هم مثل بسیاری از مردم فکر می‌کنید که استیو جابز در سال 2011 به دلیل بیماری اپل را ترک کرد! این ماجرا درست است اما یک نکته کوچک دارد….
این اولین باری نبود که استیو جابز اپل را ترک می‌کرد. در سال 1985 جابز از اپل اخراج شد! بله این ماجرا کاملاً حقیقت دارد. پس از آن جابز شرکت نکست را تأسیس کرد و در حقیقت یک کسب و کار دیگر برای خودش راه انداخت. 11 سال گذشت و سپس در سال 1996 جابز مجددا با خرید شرکت نکست توسط اپل، به اپل پیوست.
هنگامی که بنیانگذاران در تمام تصمیمات اصلی نقش اساسی دارند، فرآیند تصمیم گیری کندتر می‌شود و مانع از چابکی لازم برای انطباق با یک محیط تجاری پویا می‌شود. این شرایط می‌تواند مانع نوآوری و پاسخگویی به تغییرات بازار شود و توانایی شرکت برای سرمایه‌گذاری در فرصت‌های جدید را محدود کند.
برای مقابله با چالش وابستگی بنیانگذار، کسبوکارها باید فعالانه در جهت تمرکززدایی در تصمیم گیری و ایجاد یک تیم رهبری قوی کار کنند. توانمندسازی کارکنان کلیدی، پرورش فرهنگ همکاری و مسئولیت‌پذیری و سرمایه‌گذاری در برنامه‌های توسعه رهبری می‌تواند تا حد زیادی این چالش را حل کند.
10- جهانی شدن و گسترش بین المللی
جهانی شدن و گسترش بین‌المللی هم فرصت‌های سودآور و هم چالش‌های پیچیده‌ای را برای کسب‌وکارهایی که هدفشان گسترش افق‌هایشان است، ایجاد می‌کند. در حالی که سرمایه‌گذاری در بازارهای جدید می‌تواند منجر به افزایش جریان درآمد و مشتریان جدید شود، در عین حال می‌تواند یکی از چالش‌های کسبوکارها باشد.
یکی از چالش‌های اصلی در گسترش بین المللی، درک و انطباق با تفاوت‌های ظریف فرهنگی است. مناطق مختلف هنجارهای فرهنگی، رفتارهای مصرف کننده و آداب تجاری متمایز دارند. سوء تفاهم یا عدم درک حساسیت فرهنگی می‌تواند منجر به شکست ارتباطات، آسیب به شهرت و مانع از ایجاد یک حضور قوی در بازارهای جهانی شود.
علاوه بر این، پیچیدگی‌های قانونی در کشورهای مختلف متفاوت است و همین موضوع می‌تواند یک چالش جدید به چالش کسب و کارهای کوچک اضافه کند. فعالیت در چارچوب‌های قانونی خارجی، الزامات انطباق، و مقررات تجاری، نیاز به درک کامل از چشم‌انداز قانونی هر بازار دارد. عدم رعایت مقررات می‌تواند منجر به جریمه‌های مالی، مشکلات عملیاتی و آسیب به شهرت برند شود.
کلام آخر چالش کسب و کارهای کوچک
چالش‌هایی که در این مقاله مطرح شد، تنها بخشی از چالش کسبوکارهای کوچک است. هرچند چالش‌های کسبوکار در ایران می‌تواند با چالش‌های کسبوکار در دنیا متفاوت باشد، اما به صورت کلی چالش‌های مورد بحث، از عدم قطعیت‌های اقتصادی گرفته تا پیچیدگی‌های جهانی‌سازی، بر ماهیت چندوجهی اداره یک کسب و کار موفق تأکید می‌کند. بسیار مهم است که این چالش‌ها را نه به عنوان موانع غیرقابل عبور، بلکه به عنوان فرصت‌هایی برای رشد، نوآوری و انعطاف‌پذیری بپذیریم.
