قبل از آنکه به بررسی و ویژگی مدیرعامل کیست بپردازیم باید بگوییم که یکی از افراد در بالاترین سمت سازمان، مدیرعامل است که این فرد مسئول اجرا کردن انواع برنامه‌های کاری، انجام سیاست‌ها، به جهت بهبود وضعیت مالی شرکت، تنظیم نمودن استراتژی سازمان در آینده و موارد دیگر را برعهده دارد.
البته باید بگوییم که هر سازمان با توجه به سازمانهای دیگر دارای فرهنگ و ساختار بسیار متفاوت است. تمامی سازمان و یا شرکت‌ها، از تصمیم و استراتژی بسیار بالایی برخوردارهستند.
ممکن است افراد زیادی رویای تبدیل شدن به یک مدیرعامل را در سر داشته باشند. در ذهن اغلب افراد، مدیرعامل شخصی است که کارهای کمی انجام می‌دهد و پول زیادی دریافت می‌کند. اما باید بدانید که این فرد باید تجربه در پست مدیریت ارشد را داشته باشد و به خوبی با سود و زیان، معاملات نقدی و بودجه سازمان، آشنایی کامل داشته باشد.
اگر شما نیز یکی از این افراد هستید، این مطلب در سایت مدرسه کسب و کار ماهان را تا انتها مطالعه کنید تا بدانید مدیرعامل کیست و چه وظایفی را برعهده دارد.
مدیر عامل
مدیرعامل (CEO) کارمندی است که بالاترین رتبه را در یک سازمان دارد. البته در اغلب کسب‌وکارهای ایران، صاحب و مدیریت کسب‌وکار، نقش مدیرعاملی را نیز برعهده دارد.
در دیگر کشورها، آن‌ها یک کارمند هستند؛ به این معنا که برای شرکت کار می‌کنند (برخلاف انتخاب شدن توسط سهامداران)؛ اما مدیرعامل یک کارمند معمولی نیست و مسئولیت و نفوذ بسیار بالایی در شرکت دارند.
با این حال، در سازمان‌هایی که حاکمیت شرکتی سالمی دارند، مدیرعامل رهبری قدرتمند با قدرت کنترل‌نشده و اختیار تصمیم‌گیری نیست. مدیرعامل مستقیما به هیئت مدیره شرکت (که اعضای آن توسط سهامداران انتخاب می‌شوند) گزارش می‌دهد و در نهایت نیز نسبت به آن پاسخگو است.
مسئولیت‌های خاص یک مدیرعامل ممکن است در شرکت‌های مختلف، متفاوت باشد؛ اما به طور کلی، این فرد مسئول موفقیت یا شکست نهایی سازمان است.
معرفی مدیرعامل کیست؟
مدیرعامل کیست (Chief Executive Officer) یا به اختصار CEO، بالاترین مقام اجرایی در یک شرکت را دارد و به‌نوعی مدیریت کسب‌وکار بر عهده اوست.
آن‌ها در کشورهای خارجی کارمند هستند و برای شرکت کار می‌کنند. البته در ایران، شرکت‌های کمی از این سیستم پیروی می‌کنند و معمولا صاحب شرکت، مسئولیت مدیرعاملی را نیز برعهده دارد.
با این حال، در سازمان‌هایی که عملکرد حاکمیت سالمی دارند، مدیرعامل قدرت کنترل‌‌شده‌ای دارد و نمی‌تواند به‌تنهایی و به‌راحتی تصمیم‌گیری کند.
مدیرعامل به‌صورت مستقیم به هیئت‌مدیره شرکت (که اعضای آن توسط سهامداران انتخاب می‌شوند) گزارش می‌دهد و در نهایت نسبت به آن پاسخگو است.
مسئولیت‌های خاص یک مدیرعامل ممکن است از شرکتی به شرکت دیگر کمی متفاوت باشد؛ اما به‌طور کلی، این فرد مسئول موفقیت یا شکست نهایی سازمان است. برای آنکه بتوانید یک کسب‌وکار ایده‌الی داشت باشید مدرسه کسب و کار ماهان انواع دوره‌های مختلف از جمله دوره MBA، دوره‌ی DBA و دوره مدیرعامل حرفه ای را در اختیار افراد قرار داده تا بهترین بازخورد را از عملکرد خود داشته باشید.
مدیر عامل شرکت
خوب یا بد، مدیر عامل شرکت، آهنگِ تمام شرکت را تعیین می‌کند. این آهنگ ممکن است بلندپروازانه یا محتاطانه باشد؛ اما مدیرعامل از شخصیت و مهارت‌های خود برای تعیین مسیری که سازمان برای رسیدن به اهداف خود پیش می‌گیرد، استفاده می‌کند.
نقش مدیرعامل شرکت، نقشی نسبتا جدید محسوب می‌شود که با ظهور ورود سرمایه‌گذاران به کسب‌وکارها رایج شده است. به‌طور کلی، تصور می‌شود که اصطلاح «مدیرعامل» برای اولین بار در سال ۱۹۱۷ ابداع شد. با اینکه عنوان تغییر نکرده، اما این شغل به طور قابل توجهی تکامل یافته است.
در حال حاضر، یکی از مسئولیت‌های کلیدی یک مدیرعامل این است که اطمینان حاصل کند که قیمت سهام (سرمایه‌گذاری سهامداران) تا حد امکان بالاست و سود سهام حداکثر شده و به‌طور منظم پرداخت می‌شود.
بهترین مدیران عامل از نیاز به راضی نگه داشتن سهامداران و سرمایه‌گذاران مطلع هستند؛ اما درک درست و بالای از سازمانی که بر نظارت می‌کنند نیز دارند.
نحوه انتخاب مدیرعامل
اگر شرکتی هستید که به‌دنبال یک مدیرعامل می‌گردید، باید قبل از انتخاب مدیرعامل به برخی از موارد مهم توجه کنید.
در ادامه نحوه انتخاب یک مدیرعامل را شرح خواهیم داد و خواهیم گفت که یک مدیرعامل چه شرایطی باید داشته باشد:
- تناسب فرهنگی
تناسب فرهنگی یکی از مهمترین ویژگی‌هایی است که باید در یک مدیرعامل به‌دنبال آن بود.
مدیرعاملی که با شرکت شما هماهنگ باشد، زمان کمتری برای تطبیق با موقعیت و ایجاد رابطه با کارکنان شما صرف خواهد کرد.
- درک صنعت
اگر فردی که در نظر دارید درک درستی از صنعت کاری شما داشته باشد، از قبل دید خوبی از آنچه شرکت شما انجام می‌دهد، خواهد داشت.
همچنین اگر این فرد روند روبه‌رشد صنعت شما را بشناسد، می‌تواند ایده‌ای کلی از آنچه شرکت شما باید انجام دهد تا در صنعت پیشرو شود، داشته باشد.
- مهارت‌های ارتباطی
یک مدیرعامل با مهارت‌های ارتباطی عالی می‌تواند با سرمایه‌گذاران، کارمندان و مردم در اینکه شرکت شما چیست، چه می‌کند و چرا این موارد مهم هستند، صحبت کند.
- سازگاری
با توسعه فناوری، صنایع نیز تغییر می‌کنند. مهم نیست شرکت شما چه کاری انجام می‌دهد، همیشه پیشرفت‌های جدیدی در حوزهٔ کاری شما وجود خواهد داشت و این پیشرفت‌ها ممکن است مسیر صنعت را تغییر دهند.
یک مدیرعامل باید بتواند به‌سرعت و به‌خوبی با این تغییرات سازگار شود تا بتواند شرکت شما را به‌روز نگه دارد و در نهایت، یک مدیرعامل حرفه‌ای باشد.
- هدف‌گرا
یک مدیرعامل باید بتواند با استفاده از دانش خود در مورد صنعت، ایده‌ای کلی از مسیری که شرکت شما برای موفقیت کسب‌وکار شما باید طی کند به‌دست آورد.
با این حال، یافتن مدیرعاملی که نه‌تنها بداند شرکت شما کجاست، بلکه بداند باید به کجا برسد، بسیار مهم است.
- مدرک تحصیلی
یک مدیرعامل برای رفع مشکلات فنی شرکت شما می‌بایست حداقل مدرک کارشناسی داشته باشد.
اهمیت مدرک تحصیلی به‌حدی است که امروزه مدیرعاملانی را می‌بینیم که در یک یا چند رشته تحصیلی مدرک کارشناسی ارشد دارند.
اما آیا مدرک تحصیلی برای مدیرعامل اجباری است؟ خیر؛ اما بهتر است که مدیرعامل موردنظر شما پایهٔ علمی خوبی داشته باشد.
- رهبری
همه مشخصات یک مدیرعامل در نهایت به یک ویژگی ختم می‌شوند؛ رهبری.
یکی از متخصصان در این زمینه می‌نویسد:
«همه‌چیز با رهبری سقوط می‌کند یا بالا می‌رود.»
یک مدیرعامل باید توانایی عالی برای نفوذ داشته باشد تا بتواند هر یک از بخش‌های شرکت را به بهترین نحو مدیریت و به بهترین افراد واگذار کند.
مسئولیت‌های مدیرعامل
وظایف مدیرعامل سازمان بسته به ساختار حقوقی سازمان توسط هیئت‌مدیره سازمان یا مقامی دیگر تعیین می‌شود. آن‌ها می‌توانند دور از دسترس یا کاملا محدود باشند.
مسئولیت‌های یک مدیرعامل به‌طور معمول، شامل تصمیم‌گیری در مورد استراتژی و سایر موضوعات کلیدی سیاست‌های سازمان، رهبری، مدیریت و نظارت بر اجرائیات است.
| انواع نقش‌های مدیرعامل |
| نقش ارتباطی مدیرعامل می‌تواند شامل مصاحبه با مطبوعات داخلی و خارجی و همچنین، مدیریت کارکنان سازمان باشد. |
| نقش تصمیم‌گیری شامل تصمیمات سطح بالا در مورد سیاست‌ها و استراتژی‌ها است. |
| مدیرعامل بهعنوان رهبر شرکت با مشورت هیئت‌مدیره، باعث ایجاد انگیزه در کارمندان و ایجاد تغییرات ساختاری در سازمان می‌شود. |
| مدیرعامل بهعنوان مدیر سازمان، ریاست امور روزانه سازمان را برعهده دارد. |
مدیرعامل به شخصی اطلاق می‌شود که کلیه تصمیم‌های کلیدی شرکت را اتخاذ می‌کند که شامل کلیهٔ بخش‌ها و زمینه‌های کسب‌وکار از جمله عملیات، مارکتینگ، توسعهٔ کسب‌وکار، امور مالی، منابع انسانی و غیره می‌شود.
البته نکته قابل‌توجه این است که مدیرعامل لزوما صاحب شرکت و سازمان نیست.
فردی که تصمیم به رسیدن به جایگاه مدیرعاملی را دارد، باید چند مهارت اساسی را در خود ایجاد کرده باشد که مهمترین آن‌ها عبارتند از:
- سابقه مدیریتی حرفه‌ای در یک سازمان و یا داشتن استراتژی منابع انسانی
- توانایی توسعه استراتژیهای سودآور و اجرای چشمانداز سازمان
- دانش به‌روز از بهترین متدهای مدیریت سازمانی
- درک دقیقی از منابع مالی
- مهارت‌های رهبری و توانایی تحلیل و حل مساله
- مهارت‌های عالی ارتباطی و مذاکره
وظایف مدیرعامل
مدیرعامل علاوه‌بر نظارت بر عملیات، معمولا مسئول استراتژیهای بلندمدت با هدف افزایش ارزش شرکت برای سهامداران است. گستردگی مسئولیت‌های یک مدیرعامل به اندازه و نوع شرکت بستگی دارد.
شرکت‌های کوچک‌تر اغلب از مدیرعامل می‌خواهند که نقش فعال‌تری داشته باشد و خود را درگیر مسئولیت‌های سطح پایین مانند استخدام کند. در شرکت‌های بزرگ‌تر، مسئولیت‌های سطح پایین‌تر مدیرعاملان را می‌توان به مدیران بخش‌ها واگذار کرد.
با اینکه فهرست مشخصی برای مسئولیت‌های یک مدیرعامل وجود ندارد؛ اما برخی از مسئولیت‌های مورد انتظار برای همه‌ٔ مدیرعاملان عبارتند از:
- برقراری ارتباط بهعنوان نماینده اصلی شرکت با سهامداران، نهادهای دولتی و عموم مردم
- پیشبرد و توسعه استراتژی کسب‌وکار در کوتاهمدت و بلندمدت
- ایجاد و اجرای چشمانداز و رسالت شرکت یا سازمان
- ارزیابی کار سایر مدیران اجرایی شرکت، از جمله مدیران و معاونان هر واحد
- حفظ آگاهی از چشمانداز بازار رقابتی، فرصت‌های گسترش، تحولات صنعت و غیره
- کسب اطمینان از انجام برخی مسئولیت‌های اجتماعی شرکت
- ارزیابی خطرات برای شرکت و اطمینان از نظارت و به‌حداقل رساندن آن‌ها
- تعیین اهداف استراتژیک و تحلیل و بازخوردگیری از آن‌ها
تفاوت مدیرعامل و رئیس هیئت‌مدیره
مدیرعامل، بالاترین رتبه کاری را در شرکت دارد و به عبارت دیگر، مسئول شرکت محسوب می‌شود.
در طرف دیگر، همان‌طور که از نامش پیداست، رئیس هیئت‌مدیره به هیئت‌مدیره ریاست می‌کند. با این حال از نظر فنی، مدیرعامل می‌بایست از رئیس هیئت‌مدیره پیروی کند.
البته در برخی موارد، مدیرعامل بهعنوان رئیس هیئت‌مدیره نیز فعالیت می‌کند.
از آنجایی که هیئت‌مدیره مسئول ارزیابی عملکرد مدیرعامل، از جمله رای دادن به جابه‌جایی او (و حتی در صورت لزوم، برکناری مدیرعامل) است؛ با تصدی همزمان 2 صندلی مدیرعاملی و رئیس هیئت‌مدیره توسط یک نفر، تضاد منافع به‌وجود خواهد آمد.
نتیجه‌گیری
مدیرعامل را می‌توان یکی از اصلی‌ترین نقش‌های یک کسب‌وکار دانست. یک مدیرعامل می‌تواند سازمان را به سمت شکست ببرد یا آن را به بهترین مراتب برساند. بسیاری از افراد این تفکر را دارند که همه می‌توانند مدیرعامل باشند، اما این‌گونه نیست.
یک مدیرعامل، حتما باید دانش اولیه در زمینه‌های تجزیه و تحلیل روند مالی، بررسی و بودجه سازمان، هوش تجاری حرفه‌ای، مهارت خوب در زمینه حل مسئله، یک مشاور تخصصی در زمینه‌های مختلف باشد تا سازمان و یا شرکت‌ها را به فروش و یا رشد مجموعه‌ای، برساند. البته لازم به ذکر است که مدرک لیسانس یا فوق لیسانس در رشته مرتبط و یا مدیریت نیز به شدت تاثیرگذار است. به همین خاطر آن را مهمترین نقش یک سازمان می‌دانند که با تمام بخش‌ها در ارتباط است و باید بتواند آن‌ها را مدیریت کند. اگر صاحب یک کسب‌وکاری هستید که نیاز به انتخاب مدیرعامل دارد، حتما در انتخاب خود دقت کنید تا مجموعه روبه رشدی داشته باشید.
