راه‌اندازی یک کسبوکار کوچک در هر محیطی کار سختی است؛ اما در یک اقتصاد سخت، چالش‌برانگیزتر خواهد بود. چنین اتفاقی تا حدی به این دلیل است که وقتی بازارهای اعتباری رو به رکود هستند، تأمین مالی می‌تواند کمی سخت باشد. به همین دلیل است که صاحبان مشاغل کوچک باید برنامه‌های تجاری خود را اصلاح می‌کنند.
نکته مهم این است که قبل از شروع بدانید چه مقدار پول برای راه‌اندازی کسبوکار مدنظرتان نیاز دارید؟ چقدر باید سرمایه‌گذاری کنید تا هزینه‌های عملیاتی خود را برآورده کرده و کسب سود چه کنید؟
اگر در فکر تبدیل‌شدن به یک کارآفرین هستید، نکات بررسی‌شده در این مقاله را برای راه‌اندازی موفقیت‌آمیز تجارت خود در یک اقتصاد چالش‌برانگیز در نظر بگیرید.
رکود در کسب و کار
رکود یک سیر نزولی قابل توجه، گسترده و طولانی مدت در فعالیت‌های اقتصادی است. یک قانون کلی رایج این است که دو چهارم پی‌درپی رشد منفی تولید ناخالص داخلی (GDP)، به معنای رکود است؛ اگرچه از فرمول‌های پیچیده‌تری نیز برای اندازه‌گیری رکود در کسبوکار استفاده می‌شود.
اقتصاددانان در دفتر ملی تحقیقات اقتصادی (NBER) رکود اقتصادی را با بررسی حقوق و دستمزد غیرکشاورزی، تولید صنعتی و خرده فروشی، در میان شاخص‌های دیگر اندازه‌گیری می‌کنند که بسیار سخت‌تر از اندازه‌گیری ساده‌تر (اگرچه نه به اندازه دقیق) دو چهارم تولید ناخالص داخلی منفی است.
با این حال، NBER همچنین می‌گوید: «هیچ قانون ثابتی درباره اقداماتی که اطلاعات به فرآیند کمک می‌کنند یا اینکه چگونه در تصمیم‌گیری‌های ما وزن می‌گیرند، وجود ندارد».
یک سیر نزولی باید عمیق، فراگیر و پایدار باشد تا طبق تعریف NBER به عنوان رکود شناخته شود؛ اما این فرضیه نیز ممکن است مطرح شود که «این فرمول کاملا دقیق نیست که بتوان با استفاده از آن، رکود را به محض شروع، شناسایی کرد.» [1]
شرایط بد اقتصادی
شرایط بد اقتصادی می تواند به اشکال مختلف ظاهر شود و بر سلامت و ثبات کلی یک اقتصاد تأثیر بگذارد. یکی از مثال‌ها، فروپاشی اقتصادی است که می‌تواند از رکودهای شدید و طولانی‌مدت با نرخ ورشکستگی و بیکاری بالا (مانند رکود بزرگ دهه ۱۹۳۰) تا شکست در کسبوکار عادی ناشی از تورم زیاد که در آلمان وایمار در دهه ۱۹۲۰ مشاهده شد، متغیر باشد.
چنین فروپاشی‌هایی اغلب منجر به از دست دادن قابل توجه ارزش پول و دارایی‌ها می‌شود؛ به طوری که دولت‌ها گاهی به اقدامات شدیدی مانند تعطیلات بانکی، تبدیل یا مسدودی حساب‌ها و چاپ ارز جدید برای تثبیت اقتصاد متوسل می‌شوند. [2]
درک شرایط اقتصادی مستلزم نگاه کردن به وضعیت فعلی یک اقتصاد است که دوره‌های انقباض و گسترش را طی می‌کند. یک اقتصاد منقبض که در حال تضعیف است، با کاهش تولید و مصرف مشخص می‌شود که منجر به اخراج، کاهش هزینه‌های مصرف‌کننده و به طور کلی کاهش فعالیت اقتصادی می‌شود.
این اتفاق می‌تواند یک چرخه معیوب ایجاد کند که در آن کسب‌وکارها سود کمتری ایجاد می‌کنند که باعث کاهش بیشتر اشتغال و درآمد قابل تصرف می‌شود.
از سوی دیگر، در طول دوره‌های توسعه اقتصادی، کسب‌وکارها رشد می‌کنند، نرخ اشتغال افزایش می‌یابد و هزینه‌های مصرف‌کننده رشد می‌کند و به یک اقتصاد شکوفاتر کمک می‌کند. [3]
نکات کلیدی برای راه‌اندازی کسبوکار در شرایط بد اقتصادی
- در مواقع عدم اطمینان اقتصادی میتوانید یک کسبوکار کوچک را با موفقیت راه‌اندازی کنید.
- قبل از اینکه به‌دنبال تامین مالی برای ایده خود باشید، از دوستان، دیگر صاحبان کسبوکار یا متخصصان بخواهید که طرح کسبوکار شما را بررسی کنند.
- استراتژی بازاریابی خود را با استفاده از بهینه‌سازی موتور جستجو و رسانه‌های اجتماعی تنظیم کنید و توسعه دهید تا مشتریان بالقوه به سمت کسبوکار شما سوق پیدا کنند.
- همواره به یاد داشته باشید که برخی از کسب‌وکارها هنگام عدم اطمینان اقتصادی رشد می‌کنند.
- اگر قصد راه‌اندازی یک کسبوکار را دارید، حتما قبل از سرمایه‌گذاری تحقیق کنید.
- رکود می‌تواند دوره‌ای بسیار چالش‌برانگیز، هم برای افراد و هم برای مشاغل باشد.
در این شرایط مردم شغل خود را از دست داده و هزینه‌های خود را کاهش می‌دهند و ذخایر نقدی رو به کاهش می‌رود؛ بنابراین وجود رکود را نادیده نگیرید! - بخشی از موفقیت شما به نوع کسب‌وکاری که قصد راه‌اندازی آن را دارید بستگی دارد؛ بنابراین ساختاری را انتخاب کنید که بتواند در مواقع سخت پیشرفت کند.
قبل از اینکه نگاهی به برخی از مراحلی که باید برای راه‌اندازی کسبوکار خود طی کنید بیندازیم، به یاد داشته باشید که شما در دوران پرتلاطم اقتصادی (حتی در سطوح متوسط) میتوانید به موفقیت دست پیدا کنید.
چراکه:
- ممکن است در این مدت رقبای بسیار کمتری پیدا کنید. معمولا اغلب افراد زمانی که اقتصاد در حال شکوفایی است، به راه‌اندازی کسبوکار تمایل دارند.
- مشتریانی که در این مدت به دست می‌آورید، زمانی که اقتصاد به سمت بهبود حرکت می‌کند، به احتمال زیاد همراه شما خواهند ماند.
همهٔ موارد بالا در صورتی صادق هستند که بتوانید گزینه‌های مقرون‌به‌صرفه‌تری نسبت به رقبای خود به مشتریان‌تان ارائه دهید.
کسب‌وکارهای تثبیت‌شده تمایل دارند تا در طول دورهٔ رکود، نوآوری را مهار یا متوقف کنند.
میتوانید از این زمان برای ارائه ایده‌های تازه‌ای که ممکن است در بازار گم شده باشند استفاده کنید. طبیعتاً این موضوع موقعیت بهتری به شما خواهد داد.
راه پول درآوردن در شرایط بد اقتصادی
برای کسب درآمد در شرایط بد اقتصادی نیاز است موارد زیر را در نظر بگیرید.
تامین منابع مالی
قبل از درخواست وام، از دوستان قابل اعتماد بپرسید یا از مشاوره کسبوکار بخواهید طرح کسبوکار شما را بررسی کنند تا مطمئن شوید که هیچ مورد مهمی را نادیده نگرفته‌اید یا فرضیات نادرستی در ذهن خود ندارید.
اغلب صندوق‌های اعتباری نسبت به بانک‌های تجاری نرخ بهره و کارمزد کمتری ارائه می‌دهند؛ بنابراین جستجوی خود را برای تامین مالی تنها به بانک‌های بزرگ محدود نکنید.
همچنین شما میتوانید از یک حسابدار بخواهید، طرح شما را بررسی کند و تخمین مالی براساس داده‌هایتان به شما ارائه دهد.
ضروری است که یک طرح پشتیبان مالی برای کسبوکار و امور مالی شخصی خود تدوین کنید. ایدهٔ خوبی است که یک ذخیره نقدی برای زندگی 6 تا 12 ماه آینده ایجاد کنید.
مطمئن شوید که بودجهٔ خود را با دقت در نظر گرفته‌اید تا بتوانید مهم‌ترین پرداخت‌های خود را مانند اجاره / رهن، حق بیمه، قبوض آب و برق و غذا را انجام دهید.
بازاریابی هوشمندانه
شروع یک کسبوکار جدید زمانی که اقتصاد در حال فروپاشی است، به خلاقیت و نبوغ نیاز دارد. مارکتینگ برای پیشی‌گرفتن از رقبای شما حیاتی است. طرح کسبوکار خود را تدوین کنید و اجزای بازاریابی آن را مشخص کنید:
- دقیقاً قصد فروش چه کالا یا خدماتی را دارید؟
- مشتریان هدف شما چه کسانی هستند؟
- قیمت محصولات یا خدمات خود را چگونه تعیین می‌کنید؟
- برنامهٔ شما برای ترویج کسب‌وکارتان چیست؟
مشتریان اصلی خود را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید تا بتوانید به‌صورت استراتژیک بازاریابی کنید.
به‌عنوان مثال، اگر خدمات حرفه‌ای برای زنان ارائه می‌دهید، آیا میتوانید زنانی را در محدوده سنی، نوع شغل یا موقعیت جغرافیایی خاص مورد هدف قرار دهید؟
از طرف دیگر، به روش‌هایی فکر کنید که محصولات یا خدمات خود را تغییر دهید تا جذابیت تجاری و پایگاه مشتری شما افزایش پیدا کند.
به‌عنوان مثال، اگر شرکتی راه‌اندازی کردید که غذای نیمه‌آماده ارائه می‌دهد، آیا میتوانید خدمات جانبی نظیر ارسال و بسته‌بندی نیز ارائه دهید؟
فراموش نکنید که مراقب رقبا باشید و تحلیل رقبا را به‌صورت مداوم انجام دهید. مراقب تکنیک‌های بازاریابی که رقیبان شما ایجاد کسبوکار خود استفاده می‌کنند باشید.
- آیا آن‌ها محصول خود را تغییر می‌دهند؟
- قیمت محصولات خود را کاهش داده‌اند؟
- چه استفاده‌ای از تاکتیک‌های تبلیغاتی خلاقانه می‌کنند؟
برای متمایز کردن خود و به‌دست آوردن سهم بیشتری از بازار، باید بدانید رقبای شما کجا هستند. از قدم‌های کوچک آغاز کنید و برنامه‌ای برای گسترش کسبوکار خود داشته باشید. بیزینس پلن خود را مرور کنید و آنچه نیاز به تغییر دارد را تغییر دهید.
به‌عنوان مثال، آیا میتوانید از یک مکان کوچک‌تر و ارزان‌تر شروع کنید؟ یا میتوانید از داشتن یک دفتر فیزیکی اجتناب کنید و به‌طور کلی مجازی بمانید؟
پس از شناسایی بهترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین فضا برای کسبوکار، در مورد پر کردن موقعیت‌های شغلی با پیمانکاران مستقل، کارگران موقت یا کارکنان پاره‌وقت فکر کنید.
ممکن است بتوانید به کارمندان خود این پیشنهاد را بدهید که در ابتدا با کمترین دریافتی با شما همکاری داشته باشند و با افزایش سود آتی، سهمی از مزایای به‌دست‌آمده را دریافت کنند.
استفاده از فناوری به نفع خود
تقریباً همهٔ مشاغل کوچک برای دستیابی به مخاطبان گسترده باید از بازاریابی رسانه‌های اجتماعی در کانال‌هایی مانند فیس‌بوک، اینستاگرام، لینکدین و سایر پلتفرم‌های اجتماعی در فضای مجازی بهره ببرند.
علاوه‌بر این، یادگیری نحوه استفاده از بهینه‌سازی موتور جستجو برای دستیابی به مشتریان بالقوه از طریق گوگل نیز ایدهٔ خوبی است.
بازاریابی دیجیتال در رسانه‌های اجتماعی باعث افزایش آگاهی در مورد برند شما می‌شود، فروش را افزایش می‌دهد و می‌تواند راهی مقرون‌به‌صرفه برای بازاریابی کسبوکار جدید شما باشد:
- بازار خود را با فروش آنلاین از طریق کانال‌های متعدد گسترش دهید.
- به‌جای تبلیغات الکترونیکی یا چاپیِ گران، از بازاریابی ایمیلی استفاده کنید.
- از وب‌سایت‌ها برای دریافت ایده از کارآفرینان دیگر و رقبا بهره ببرید.
- وب‌سایت خود را برای موتورهای جستجو بهینه کنید تا سایت خود را در صدر جستجوهای مشتریان بالقوه قرار دهید.
- ابزارهای بازاریابی مقرون‌به‌صرفه، مانند پادکست یا وبینارها را از طریق وب‌سایت خود تولید و منتشر کنید.
- یک برنامه وفاداری مشتری آنلاین ایجاد کنید که شامل اطلاعیه‌های پیشرفتهٔ فروش، تخفیف‌ها، جوایز و کوپن‌ها می‌شود.
شبکه‌سازی
با افراد دیگری در جامعهٔ خود که می‌توانند مشتریان را معرفی کنند و به ایجاد کسبوکار شما کمک کنند آشنا شوید.
یک گروه شبکه کسبوکار محلی پیدا کنید یا با اتاق بازرگانی مربوط به کسبوکار خود تماس بگیرید. پیوستن به یک انجمن حرفه‌ای را در نظر بگیرید (انجمن محلی که میتوانید افراد را شخصاً ملاقات کنید یا یک گروه آنلاین) تا از ایده‌های دیگران استفاده کنید.
پول درآوردن و سرمایه گذاری در شرایط فعلی اقتصاد ایران
اولین قدم برای شروع یک کسبوکار در شرایط فعلی ایران این است که تعیین کنید در حال حاضر چه کاری را میتوانید بدون هزینهٔ اضافی انجام دهید!
آیا میتوانید محصولات خود را به دوستان و خانواده بفروشید؟ میتوانید کسبوکار خود را در یک حساب رسانه اجتماعی رایگان بازاریابی کنید؟ آیا میتوانید کالاهای خود را در سایت‌هایی مانند دیجی‌کالا یا ترب بفروشید؟
هنگام شروع یک کسبوکار، اولین قدم انجام تحقیقات بازار در مورد ایده، خدمات یا محصولی است که قصد فروش آن را دارید. راه‌اندازی یک کسبوکار در شرایط سخت اقتصادی مزایای منحصر‌به‌فردی دارد.
وظایف خود را به‌خوبی انجام دهید، استراتژیک فکر کنید و از هر فرصتی برای به حداقل رساندن هزینه‌ها و در عین حال، به حداکثر رساندن ارزشی که برای مشتریان اضافه می‌کنید، بهره ببرید.
با این کار میتوانید پایه‌ای برای موفقیت طولانی‌مدت کسبوکار خود بسازید.
کسب‌وکارهای کوچک چگونه می‌توانند از شرایط بد اقتصادی عبور کنند؟
کاهش اعتماد مصرف‌کننده و کاهش فروش و از همه مهم‌تر، شرایط بد اقتصادی و تورم، می‌تواند همهٔ مشاغل را تهدید کند؛ اما مشاغل کوچک می‌توانند آسیب‌پذیرتر باشند. کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، معمولا ذخایری ندارند که به آن‌ها کمک کند از شرایط سخت عبور کنند.
از محافظت از جریان نقدینگی گرفته تا ایجاد پایگاه مشتری، اجرای این چند روش می‌تواند به شما کمک کند تا در طول رکود اقتصادی بقا و حتی رونق پیدا کنید.
محافظت از جریان نقدینگی
جریان نقدی، شریان حیات کسبوکار شما است. پول باید برای سلامت کسبوکار بهینه، (با این هدف آشکار که شما درآمد بیشتری نسبت به هزینه‌ها داشته باشید) وارد کسبوکار شما شده و از آن خارج شود.
در واقع تا زمانی که کسبوکار شما وجود داشته باشد، هزینه‌هایی خواهید داشت و قطعا حفظ جریان نقدینگی دشوار است.
با اجرای استراتژی‌هایی برای حفظ جریان نقدینگی، نظیر افزایش فروش یا ارائه خدمات بازپرداخت و کاهش هزینه‌های غیرضروری، کسبوکار خود را در برابر رکود مقاوم کنید.
مدیریت موجودی
بررسی کنید که آیا می‌توان کاری برای کاهش هزینه‌های موجودی خود، بدون اینکه کیفیت کالاهای فروخته‌شده را به خطر بیندازید یا مشتریان خود را ناراحت کنید انجام داد؟
شاید شما تعداد زیادی از اقلام خاص را سفارش می‌دهید یا چیزی را می‌توان از جای دیگری با قیمتی بهتر تهیه کرد.
آیا جایگزینی وجود دارد که برای شما مفید باشد تا بتوانید هزینه‌های حمل‌ونقل و انبارداری را حذف کنید؟
این مسئله که شما همیشه کالایی را از تامین‌کننده‌ای خاص سفارش داده یا کارها را به‌روشی خاص انجام داده‌اید، به این معنی نیست که در ادامه نیز باید به همین ترتیب کارها را پیش ببرید؛ به‌خصوص زمانی که راه‌های دیگر می‌توانند در هزینهٔ شما صرفه‌جویی کنند.
تمرکز روی شایستگی‌های اصلی
صاحبان مشاغل کوچک اغلب مفهوم «تنوع» را ساده می‌کنند و آن را به «متفاوت» ترجمه می‌کنند. تنها افزودن محصولات یا خدمات دیگر به مشتریان، معنی تنوع‌بخشی نمی‌دهد و در بهترین حالت، اتلاف زمان و پول است.
بدتر از آن، می‌تواند به کسبوکار اصلی شما آسیب برساند و شما را از کاری که به بهترین نحو انجام می‌دهید، دور کند.
موارد اضافی را کنار بگذارید و روی کاری که در انجام آن بهترین هستید تمرکز کنید!
جذب مشتری از رقیب
اگر قرار است کسبوکار کوچک شما در شرایط سخت رونق بگیرد، باید پایگاه مشتریان خود را گسترش دهید و این مورد به‌معنای جذب مشتری از رقباست.
چیزی بیشتر یا متفاوت‌تر از کاری که طرف مقابل انجام می‌دهد، ارائه دهید تا مشتریان آن‌ها به‌سمت شما بیایند.
در مورد رقبای خود تحقیق کنید و ببینید چه کاری میتوانید انجام دهید تا مشتریان آن‌ها را به مشتریان خود تبدیل کنید. رقبای شما چگونه تبلیغ می‌کنند؟
از مکان‌های تجاری آن‌ها دیدن کنید. از مصرف‌کنندگان بپرسید که در مورد آن شرکت‌ها چه مواردی را دوست دارند یا نمی پسندند؛ سپس رویه‌های تجاری خود را مطابق با آن تغییر دهید.
از مشتریان فعلی حداکثر استفاده را ببرید
ضرب‌المثلی قدیمی وجود دارد که می‌گوید: «یک پرنده در دست، ارزش بیشتری نسبت به ۲ پرنده در بالای درخت دارد.»
سیبی که در دست دارید، مشتریان شما هستند و آن‌ها فرصتی برای فروش بیشتر، بدون متحمل شدن هزینه‌های یافتن مشتریان جدید محسوب می‌شوند. حتی ممکن است آن‌ها مشتریانی وفادار باشند و فرصت‌های فروش بیشتری را در اختیار شما قرار دهند.
اگر می‌خواهید کسب‌وکارتان در برابر رکودهای اقتصادی مقاوم باشد، نمی‌توانید سودهای بالقوهٔ تغییر تمرکز فروش خود را به مشتریان تثبیت‌شده نادیده بگیرید.
نکته کلیدی در این مبحث، ارائهٔ خدمات عالی به مشتریان است!
اطمینان حاصل کنید که مشتریان شما خدماتی را که ارائه می‌دهید یا کالایی که می‌فروشید دوست دارند و تمام تلاش خود را به‌کار ببندید تا آن‌ها را راضی نگه دارید.
این بدان معناست که همیشه حق با مشتری است. نیازهای آن‌ها را شناسایی کرده و سپس آن نیازها را برآورده کنید. این کار در «دوران رکود» بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد!
محدود نکردن بازاریابی
بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک این اشتباه را مرتکب می‌شوند که بودجهٔ بازاریابی خود را در زمان‌های بحران کاهش می‌دهند یا حتی آن را به‌طور کامل حذف می‌کنند؛ اما این دقیقاً زمانی است که کسبوکار کوچک شما بیشترین نیاز را به بازاریابی دارد.
مصرف‌کنندگان بی‌قرار هستند؛ آن‌ها همیشه به‌دنبال ایجاد تغییر در تصمیمات خرید خود می‌گردند.
به افراد کمک کنید محصولات و خدمات شما را بیابند و آن‌ها را به‌جای سایرین انتخاب کنند. بازاریابی را رها نکنید و حتی تلاش‌های بازاریابی خود را افزایش دهید.
سخن پایانی
هیچ عاملی کسبوکار کوچک شما را در برابر رکورد به‌طور کامل مقاوم نمی‌کند؛ اما اجرای موارد ذکرشده در این مقاله می‌تواند به شما کمک کند تا مطمئن شوید که کسبوکار شما در دوران سخت دوام آورده و احتمالاً به شما سود نیز می‌رساند.
فراموش نکنید که همه‌چیز با تجزیه و تحلیل وضعیت کسبوکار در حال حاضر و جستجوی راه‌هایی برای بهبود شروع می‌شود!
بهترین کسبوکار در دوران رکود چیست؟
مراقبت‌های بهداشتی و خدمات مرتبط، خواربارفروشی و مشاغل مرتبط، خدمات مالیاتی و حسابداری، خدمات مشاوره مالی، کسب‌وکارهای زنجیره تامین و تحویل، خدمات پرستاری و مهدکودک، مشاغل تعمیر و نگهداری خودرو و غیره.
مردم در دوران رکود چه محصولاتی را می‌خرند؟
محصولات اصلی مصرف‌کننده مانند خمیر دندان، صابون و شامپو در زمان رکود اقتصادی از تقاضای ثابتی برای خرید برخوردارند. فروشگاه‌های تخفیف‌دار در دوران رکود بسیار خوب عمل می‌کنند؛ زیرا محصولات اصلی آن‌ها ارزان‌تر از دیگر فروشگاه‌هاست.
یک پاسخ
نکاتی که برشمردید کاملا منطقی و حتی در جریان یک کسب و کار کوچک هم به عینه دیده می‌شود. ما در کسب و کارمون پارت لوکس برخی از موارد بالا رو به کار گرفتیم در کوتاه مدت در حال نتیجه گرفتن هستیم. از جمله تمرکز بر مشتریان فعلی که بسیار کار درستی بود و شما هم بدان اشاره داشتید.