پیشرفتِ پرسرعت فناوری، جهان را هوشمندتر و به‌هم‌پیوسته‌تر کرده است. این کار نحوه‌ زندگی، کار، ارتباط‌گیری و همچنین چگونگی انجام کارهای ما را تغییر داده است. همین امر باعث می‌شود تا این سوال در ذهن پیش بیاید که دیجیتال بیزینس چیست و چه تاثیری در کسب‌وکار دارد؟ امروزه بیشتر کسب‌وکارها در فضای مجازی تبلیغات خود را انجام می‌دهند و با این روش توانسته‌اند، بازخورد بسیار خوبی در فروش و کسب درآمد خود داشته باشند. پس فضای مجازی و دنیای ارتباطات را دست کم نگیرید زیرا به کمک این محیط به راحتی می‌توانید نیاز جامعه را شناسایی کرده و برای رشد خود از آن استفاده نمایید. اما نکته‌ای که باید به آن توجه نمایید این است که لازمه فعالیت اصولی در این فضا، اموزش درست است که باید در کنار تجربه داشته باشید تا کسب‌وکار دیجیتال خود را به صورت قوی استارت بزنید.

در ادامه این مقاله از مدرسه کسب‌و‌کار ماهان به این سوال پاسخ خواهیم داد و مثال‌هایی از کسب‌وکارهایی که با استفاده این روش به درآمد بالایی رسیدند را معرفی می‌کنیم.

دیجیتال بیزینس چیست؟

دیجیتالی شدن به‌ معنای تبدیل کسب‌و‌کارها به یک کسب‌و‌کار دیجیتال با استفاده از فناوری است. هدف اصلی دیجیتالی شدن، ایجاد درآمد بیشتر و فرصت‌های جدید برای ارزش‌افزایی محسوب می‌شود.

در حال حاضر بسیاری از شرکت‌ها در مرحله‌ٔ دیجیتالی‌شدن هستند و این در حالی است که کسب‌و‌کارهای برتر قبلاً این تکنیک را به‌کار گرفته‌اند و در زمینه‌های اقتصادی، مالی و رضایت مشتری بسیار موفق عمل کرده‌اند.

دیجیتال بیزینس از فناوری به‌منظور ایجاد ارزش جدید در مدل‌های کسب‌ و کار، تجربیات مشتریان و قابلیت‌ها، استفاده می‌کند.

اصطلاح دیجیتال بیزنس، هم برندهای دیجیتالی و هم سنتی‌ را در برمی‌گیرد که کسب‌و‌کار خود را با فناوری‌های دیجیتال متحول می‌کنند.

پیگیری آخرین به‌روز‌رسانی‌ها و حقایق در مورد دیجیتالی‌شدن برای هر شخصی که می‌خواهد کسب‌و‌کار خود را راه‌اندازی کند یا تجارت خود را به دیجیتال تبدیل کند، بسیار مهم است.

برخی از محبوب‌ترین فناوری‌های دیجیتال شامل هوش مصنوعی (Artificial Intelligence)، یادگیری ماشین (Machine Learning)، واقعیت مجازی (Virtual Reality) و واقعیت افزوده (Augmented Reality)، اتوماسیون فرآیند رباتیک (RPA) یا (Robotic Process Automation)، محاسبات کوانتومی (Quantum Computing)، محاسبات لبه (Edge Computing)، بلاک‌چین (Blockchain)، 5G، اینترنت اشیا (IoT) (Internet of Things) و غیره هستند.

تعریف دیجیتال بیزنس در دنیای امروز

در دنیای «کار از خانه» امروزی (انجام پروژه‌ها به‌صورت دورکاری و بدون نیاز به حضور فیزیکی کارمندان)، احساس می‌شود که همه به‌نوعی در حال اداره یک تجارت دیجیتال هستند.

با این حال، واقعیت این است که رهبران تجاری برتر تعاریف متفاوتی از معنای دیجیتالی‌شدن دارند. در نتیجه، اولویت‌ها در مورد پذیرش و تحول فناوری متفاوت است.

به‌طور کلی، کسب‌و‌کارهای دیجیتال برای فعالیت و رشد به فناوری تکیه می‌کنند. بسته به صنعت شما، دیجیتال بیزینس ممکن است به‌صورت ذیل باشد:

• استفاده از برنامه‌های بهره‌وری و سیستم‌های مدیریتی برای خودکارسازی گردش کار
• استفاده از هوش مصنوعی برای بهبود تجربهٔ مشتری
• جمع‌آوری داده‌ها برای بهبود هوش تجاری

توجه داشته باشید که تنها دانلود چند برنامه، کسب‌و‌کار شما را به یک تجارت دیجیتال تبدیل نمی‌کند.

تحول دیجیتال واقعی، روند آهسته دور شدن از فرآیند‌های دستی و نزدیک‌شدن به یک مدل کسب‌ و‌ کار مشتری‌محور و فناوری‌محور است.

چه شد که جهان به دیجیتال بیزنس روی آورد؟

امروزه افراد ترجیح می‌دهند که پول بیشتری را به‌صورت آنلاین خرج کنند و همین امر موجب شده تا تمرکز کسب‌و‌کار به منابع و کانال‌های دیجیتال معطوف شود.

رشد دیجیتال بیزنس افراد را با محصولات و خدمات بیشتری آشنا کرده که در نتیجهٔ آن، شرکت‌ها به‌سمت مزیت‌های رقابتی جدید در فضای دیجیتال روی آورده‌اند.

با وجود این موارد، امروزه دیجیتال بیزنس به چیزی بیش از فروش آنلاین تبدیل شده است. طبق گفته Accenture:

«کسب‌و‌کار‌های دیجیتالی براساس ترکیب منحصر‌به‌فرد منابع دیجیتالی و فیزیکی، مزیت‌های رقابتی ایجاد می‌کنند.

دیجیتال بیزنس کارهایی را انجام می‌دهد که دیگران نمی‌توانند و به روش‌هایی آن‌ها را پیش می‌برد که مزیت نسبی به‌وجود می‌آورد.»

عناصر متداول دیجیتال بیزنس

نظرات متعددی در مورد تعریف دقیق کسب‌و‌کار دیجیتال وجود دارد. گارتنر (Gartner) معتقد است که «دیجیتال بیزینس ایجاد زنجیره‌های ارزشی جدید و فرصت‌های تجاری است که کسب‌و‌کار‌های سنتی نمی‌توانند آن‌ها را ارائه دهند.»

مک‌کینزی (McKinsey) تأکید می‌کند که:

«دیجیتال را باید کمتر به‌عنوان یک چیز و بیشتر به‌عنوان راهی برای انجام کار‌ها در نظر گرفت.»

اکثر مشاغل دیجیتال با یک یا هر دوی این نکات مطابقت دارند. آن‌ها بر ایجاد ارزش در مرزهای جدید تمرکز می‌کنند یا از فناوری دیجیتال برای افزایش رشد، درآمد و بهبود عملکرد به روش‌هایی استفاده می‌کنند که با مدل‌های سنتی غیرممکن بود.

البته ممکن است برای شرکت‌ها بررسی عناصر رایج کسب‌و‌کار دیجیتال مفید باشد؛ زیرا می‌توانند آن‌ها را با مدل‌های تجاری خود مقایسه کنند.

در واقع، همین موارد است که باعث می‌شوند دیجیتال بیزنس از فرآیند‌های سنتی متمایز شود. پس توصیه می‌شود به موارد زیر دقت کنید:

از فناوری‌های موجود استفاده کنید

از فناوری‌های موجود برای کاهش هزینه‌ها، جمع‌آوری داده‌ها و ایجاد تجربهٔ بهتر برای مشتری استفاده کنید.

کسب‌وکارهای دیجیتال چه از طریق کاهش هزینه‌ها و چه ارائه ارزشی جدید در ارتباط با مشتریان بر مزیت‌های رقابتی که فناوری برای آن‌ها ایجاد می‌کند، تمرکز می‌کنند.

ایده‌ها را با آغوش باز مورد بررسی قرار دهید

مفهوم تحول دیجیتال و تغییرات فرهنگی که متعاقب با آن نیاز است را بپذیرید. پیاده‌سازی و مدیریت خدمات دیجیتال می‌تواند نیاز به بازسازی سازمانی داشته باشد؛ به‌ویژه زمانی که نقش‌های جدید ایجاد می‌شوند و اطلاعات بیشتری در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک موردنیاز است.

مدل‌های کسب‌و‌کار جدید را بررسی کنید

مدل‌های کسب‌وکار جدیدی را کاوش کنید که تجربهٔ مشتری را بهبود ببخشند. مردم اغلب مایلند برای یک تجربهٔ استثنایی هزینه بیشتری بپردازند، که همين امر نیز موجب تمايز يك كسب‌و‌كار در بازار رقابتی می‌شود.

مدل‌های کسب‌وکار سنتی که با تمرکز بیش‌ازحد بر رضایت مشتری هماهنگ هستند، در نهایت روی خدمات دیجیتال متمرکز خواهند شد؛ زیرا زندگی دیجیتال تجربه‌ای است که مردم ترجیح می‌دهند.

نمونه‌هایی از دیجیتال بیزنس موفق

گارتنر 6 گام کلیدی برای ایجاد یک تجارت دیجیتال موفق را شناسایی می‌کند و معتقد است:

«کسب‌و‌کار دیجیتال در حال تغییر تفکر سازمان‌ها و نحوه استفاده فناوری است و فناوری را از یک بازیگر حامی به بازیگری پیشرو در نوآوری، درآمد و رشد بازار تبدیل می‌کند.»

در ادامه به بررسی چند نمونه از شرکت‌های موفق در حوزه‌ی دیجیتال بیزینس می‌پردازیم:

اوبر (Uber) به‌عنوان دیجیتال بیزنس موفق در حوزه تاکسیرانی

اوبر توانسته از توسعه تلفن‌های هوشمند بهره ببرد و از یک مدل کسب‌وکار دیجیتال استفاده می‌کند که به آن‌ها اجازه می‌دهد تا سرمایه خود را حفظ کنند و آن را افزایش دهند.

یک شرکت تاکسیرانی سنتی علاوه‌بر این‌که باید به فکر مهیا کردن وسایل نقلیه باشد؛ همواره باید هزینه‌هایی را برای نگهداری، استخدام و مدیریت کارمندان در نظر بگیرد.

اوبر به مشتریان این امکان را می‌دهد تا از طریق این اپلیکیشن درخواست یک تاکسی را به‌صورت آنلاین ثبت کنند و حتی بتوانند سفرهای گذشتهٔ خود را ببینند.

اوبر جایگاه خود را به‌عنوان یک دیجیتال بیزنس تثبیت کرده است؛ زیرا در هسته‌ی خود پلتفرمی است که مردم و رانندگان را در مقیاس وسیع از طریق اینترنت به هم متصل می‌کند و در عین حال، تجربه‌ای ایجاد می‌کند که آنچه قبلاً در دسترس افراد بود را بهبود می‌بخشد.

نتفلیکس (Netflix) به‌عنوان دیجیتال بیزنس موفق در حوزه فروشگاهی

نتفلیکس نمونهٔ خوبی از شرکتی محسوب می‌شود که از کسب‌و‌کار الکترونیکی به تجارت دیجیتالی روی آورده است.

نتفلیکس از فناوری برای مدیریت یک سیستم و ارسال دی‌وی‌دی برای افراد استفاده می‌کرد و اگرچه تجربه‌ای راحت‌تر را ارائه می‌داد؛ اما در نهایت تقریباً شبیه به فروشگاه‌های اجاره‌دهنده فیلم به کاربران بود.

با این حال، هنگامی که این سرویس برای مشتریان خود امکان پخش ویدئو‌های موردنیاز‌شان را فراهم کرد، دید مردم نسبت به رسانه‌ها را تغییر داد.

توانایی مشاهده فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی در هر زمان یا مکان، در آن زمان تقریبا غیرممکن به‌ نظر می‌رسید و این دقیقا همان وجه تمایز نتفلیکس با سایرین بود!

دیزنی (Disney) به‌عنوان دیجیتال بیزنس موفق در حوزۀ سرگرمی

دیزنی یکی از مشاغل سنتی است که از به‌کارگیری فناوری دیجیتال به‌منظور افزایش رضایت مشتریان در پارک‌های خود استفاده کرده است.

هدف از تولید دستبند‌های پلاستیکی MagicBand، این است که از فناوری RFID بهره می‌برد و برای پرداخت هر نوع وجهی درون دیزنی‌لند و ثبت سایر اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

با این حال، با توجه به این‌که دست‌بند‌های MagicBand مشکلاتی داشتند، در حال حاضر دیزنی بر آن شده تا با راه‌اندازی سیستمی به‌نام Disney Magic Mobile و فقط با یک‌بار احراز هویت در اپلیکیشنی به‌نام My Disney Experience کار را برای کاربران خود راحت‌تر کند.

مزایای دیجیتال بیزنس

تبدیل یک کسب‌و‌کار به دیجیتال بیزینس مزایای زیادی دارد. به‌عنوان مثال، می‌تواند اثربخشی و کارایی سازمان‌ها را بهبود بخشد. علاوه‌بر این، باعث افزایش بهره‌وری نیز می‌شود. در ادامه برخی از مزایای کسب‌و‌کار دیجیتال را مورد بررسی قرار می‌دهیم:

افزایش بهره‌وری

خودکارسازی فرآیندهای دستی، تأثیر بسیار زیادی روی کسب‌و‌کار شما دارد؛ زیرا با خودکارسازی، اشتباهات انسانی به حداقل می‌رسند و روند کار نیز تسریع خواهد شد.

هزینه‌های عملیاتی کمتر

هدف اصلی هر کسب‌و‌کار، صرفه‌جویی در زمان و هزینه است. انجام فرآیند‌ها و وظایف به‌صورت دستی بسیار وقت‌گیر و نسبتا کندتر از تکنیک‌های خودکار است.

علاوه‌بر این، شما باید حقوق کارکنان را به‌صورت ماهیانه یا ساعتی بپردازید که این امر مستلزم هزینه زیادی است. ثابت شده که فرآیندهای ناکارآمد می‌توانند تا ۲۵% از درآمد شرکت‌ها را صرف کند.

هنگامی که فرآیندها به‌صورت دستی انجام می‌شوند، احتمال اشتباه بالاتر می‌رود. در چنین مواردی، دیجیتالی کردن سازمان، کارآمدتر است و هزینهٔ کمتری خواهد داشت.

یک واقعیت جالب در مورد دیجیتالی‌شدن این است که می‌تواند تا ۹۰% از هزینه‌های عملیاتی شرکت‌ها را صرفه‌جویی کند.

کیفیت بالا و سازگاری

مزیت اصلی داشتن یک دیجیتال بیزنس این است که می‌تواند تضمین کند که تمام فرایندها به‌طور مداوم انجام می‌شوند و خروجی آن‌ها نیز کیفیت بالایی دارد.

قابل اطمینان بودن

سرویس‌های خودکار بسیار سازگار هستند و کاربران را قادر می‌سازند تا به آن‌ها اعتماد کنند.

امکان تصمیم‌گیری بهتر

مدیریت و دیجیتالی‌کردن اطلاعات در تصمیم‌گیری بهتر بسیار موثر است. تحلیل کسب‌ و کار منجر به افزایش دانش و به‌ طبع آن، منجر به تصمیم‌گیری بهتر خواهد شد.

چگونه یک دیجیتال بیزنس موفق بسازیم؟

با ذکر مزایای بسیار زیاد برای راه‌اندازی کسب‌ و کار دیجیتال، ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید: «چگونه شروع کنم؟»

چه بخواهید کسب‌و‌کار سنتی خود را وارد دنیای دیجیتال کنید یا شرکتی را از ابتدا بر مبنای تجارت الکترونیک راه‌اندازی کنید، 5 نکته برای کمک به شما به‌عنوان آموزش دیجیتال بیزینس به‌صورت خلاصه آورده شده است:

روند انجام کار‌ها را به‌صورت خودکار طراحی کنید

کسب‌و‌کا‌رهای دیجیتال موفق یک وجه مشترک دارند: آن‌ها همه چیز را خودکار می‌کنند.

چرا وقت خود را برای انجام کارهای روزمره‌ای که هوش مصنوعی می‌تواند برای شما انجام دهد، تلف کنید؛ در حالی که می‌توانید آن زمان را روی رشد کسب‌ و‌ کار خود بگذارید؟

بنابراین فرآیند‌های کسب‌ و کار خود را بررسی و تا جایی که ممکن است شروع به خودکارسازی آن‌ها کنید.

تیم خود را آموزش دهید

رضایت کاربران اساس هر کاری است که انجام می‌دهید؛ پس روی ارتقای مهارت‌های تیم خود سرمایه‌گذاری کنید تا آن‌ها با استفاده از فناوری جدید احساس اطمینان کنند.

آن‌ها به شما کمک می‌کنند تا با رشد کسب‌وکارتان راه‌های جدیدی برای پذیرش فناوری بیابید.

پویا بمانید

تحول دیجیتال زمان‌بر است و پویا ماندن یکی از مفاهیم اساسی دیجیتال بیزنس است.

با ایجاد تنظیمات خرد در استراتژی کسب‌ و‌ کار دیجیتالی خود، محصول نهایی رضایت‌بخش‌تری خواهید داشت.

تحولِ خود را به‌طور مکرر ارزیابی کرده و تا جایی که می‌توانید داده‌ها را جمع آوری کنید تا به شما کمک کند تصمیمات بلندمدت درستی بگیرید.

در بازاریابی دیجیتال سرمایه‌گذاری کنید

شما می‌توانید کارآمدترین سازمان را در جهان داشته باشید؛ اما اگر مشتری نداشته باشید، هیچ سودی برای شما نخواهد داشت.

روی یک استراتژی بازاریابی دیجیتال هوشمند برای سازمان خود سرمایه‌گذاری کنید.

تیم بازاریابی خود را در مورد بهترین استراتژی‌های بازاریابی دیجیتال برای بازار امروز (از بهینه‌سازی موتور‌های جستجو SEO تا مدیریت رسانه‌های اجتماعی و فراتر از آن) آموزش دهید.

از بزرگ شدن نترسید

کسب‌وکارهای دیجیتال فضای زیادی برای رشد دارند؛ بنابراین چشم‌انداز خود را بیش‌ازحد پایین در نظر نگیرید.

نمی‌توان پیش‌بینی کرد که این فناوری جدید شما را به کجا خواهد برد!

بهترین روش برای ایجاد یک دیجیتال بیزنس موفق

کسب‌و‌کار‌ها باید رویکرد‌های خاصی برای ایجاد یک دیجیتال بیزینس دنبال کنند. در ادامه برخی از بهترین موارد ممکن ذکر شده است:

ایجاد ذهنیتی قوی

دیجیتالی کردن یک کسب‌و‌کار فقط به معنای پیاده‌سازی فناوری‌های جدید نیست؛ بلکه به معنای برخورداری از طرز فکر مناسب برای توسعهٔ سازمان است.

برخورداری از ذهنیت دیجیتال قوی و متمرکز، اولین و مهم‌ترین شاخصی است که یک صاحب کسب‌و‌کار قبل از هر اقدام دیگری باید داشته باشد. در واقع اهداف شما باید قوی و قابل دستیابی باشند.

رهبری صحیح

نکته بعدی که باید در نظر داشته باشید، دارا بودن مهارت‌های مناسب مانند رهبری است. شرکت‌ها باید کارکنانی را استخدام کنند که دارای مهارت‌های مدیریت زمان باشند.

این نوع طرز تفکر بسیار به رشد سازمان کمک می‌کند. رهبران موفق به کارکنان خود انگیزه می‌دهند و همین امر روی بهره‌وری آن‌ها تأثیر می‌گذارد.

مدیران باید مشکلات مربوط به کار کارکنان خود را بشنوند و سعی کنند در اسرع وقت آن‌ها را برطرف کنند.

علاوه‌بر این، داشتن توانایی‌های مدیریتی عالی یکی از موارد بسیار مهمی است که باید برای موفقیت در تجارت دیجیتال خود داشته باشید.

راه‌اندازی COE

منبعی عالی برای ورودی کسب‌و‌کار دیجیتال، COE است.

COE مخفف Centers of Excellence است که شرکت‌ها را قادر می‌سازد تا با یکدیگر همکاری کرده و استراتژی‌ها و قابلیت‌های بازاریابی دیجیتال را تقویت کنند.

پس با تجزیه و تحلیل کسب‌ و‌ کار شروع کرده و نقاط قوت و ضعف خود را یادداشت کنید.

ایجاد کانال‌های جدید برای دیجیتال بیزنس

شیوه‌های سنتی در دنیای تکنولوژیک مدرن امروز کافی نخواهد بود؛ بنابراین، شرکت‌ها باید کانال‌ها و برنامه‌های نوآورانه‌ای را به‌منظور یادگیری و آموزش، ایجاد و راه‌اندازی کنند.

غوطه‌ور شدن در فناوری‌های جدید شرکت را قادر می‌سازد تا عملکرد موثرتری داشته باشد. ایجاد کانال‌های جدید، جریان فرآیند را بهبود می‌بخشد و کسب‌وکارها را به‌خوبی سازماندهی می‌کند.

نتیجه‌گیری دیجیتال بیزینس

سروصدای زیاد پیرامون فناوری‌های مدرن و مدل‌های کسب‌وکار، محصولات و خدمات دیجیتال و رویکردهای مدیریت جدید، دیدگاه جدیدی در نحوه‌ تفکر و کار رهبران ارائه می‌دهند و به آن‌ها هشدار می‌دهند که هرچه سریع‌تر به‌سمت تجارت دیجیتال حركت كنند. با گسترش تکنولوژی استفاده از فضاهای اینترنتی بسیار گسترش یافته به طوری که اگر در فضای اینترنتی به خوبی آموزش دیده باشید، به خوبی می‌توانید بازار هدف خود را شناسایی کرده و در این فضا کسب درآمد کنید. روش‌های مختلفی برای فعالیت در دنیای دیجیتال وجود دارد که فعالیت‌هایی همچون راه اندازی یک وب سایت مناسب کسب و کارتان، استفاده از اپلیکیشن‌های شبکه اجتماعی و غیره می‌تواند در این فضا برای شما بهترین گزینه باشد البته لازمه عملکرد هر کدام از آنها، اموزش و مهارت است که می‌توانید به دست نیروی متخصص بسپارید تا در بهترین شکل ممکن بتواند کارها را انجام دهد.

دیجیتال بیزینس هر روز بیش از پیش پیشرفت می‌کند و اگر همین امروز برای دیجیتالی‌شدن فکری نکنید، ممکن است در آینده پشیمان شوید!