آشنایی با رشته MBA نفت و گاز

در عصری که همه‌چیز جهانی شده، با افزایش تقاضای انرژی، صنعت نفت و گاز نقشی اساسی در شکل‌دهی به اقتصاد جهانی ایفا می‌کند.

متخصصان مشتاقی که به‌ دنبال رهبری در این حوزه‌ٔ پویا هستند، نه‌تنها به درک عمیقی از مبانی کسب‌وکار، بلکه به تخصصی بالا در پیچیدگی‌های حوزه‌ٔ نفت و گاز نیز نیاز دارند. در چهارچوب این نیاز است که MBA نفت و گاز در مرکز توجه قرار می‌گیرد.

این گرایش MBA با تمرکز بر تقویت هوش تجاری، مهارت مدیریتی و درک عمیق پیچیدگی‌های بخش انرژی، آماده است تا دانش‌پذیران پرشور و رهبران مشتاق را به‌طور یکسان توانمند سازد.

در ادامه به بررسی این گرایش دوره MBA پرداخته می‌شود و سرفصل‌های درسی آن مورد بررسی قرار می‌گیرد.

رشته MBA نفت و گاز چیست؟

مدیریت نفت و گاز شاخه‌ای از مدیریت بازرگانی است که به اکتشاف، استخراج، پالایش، حمل‌ونقل، ذخیره‌سازی، تجارت و بازاریابی نفت خام و گاز طبیعی می‌پردازد. این دوره مروری بر بخش انرژی جهانی و روندهای نوظهور در صنعت ارائه می‌دهد.

صنایع نفت و گاز نیروی محرکۀ برخی از بزرگ‌ترین و ثروتمندترین اقتصادهای جهان هستند و ورود به مدیریت و تجارت نفت و گاز می‌تواند دانشجویان و افراد بالقوه را در بخش‌هایی مانند تجارت، مدیریت ریسک، مهندسی و امور مالی قرار دهد.

همچنین ۳ بخش مختلف در صنعت نفت و گاز وجود دارد: بالادست، میان‌دست و پایین‌دست.

بالادست با اکتشاف و تولید نفت و گاز طبیعی ارتباط دارد. بخش میانی جایی است که نفت و گاز در آن جمع‌آوری، پردازش، پالایش، ذخیره و حمل‌ونقل می‌شود.

در نهایت، پایین‌دست جایی است که نفت تصفیه شده و گاز طبیعی برای محصولات مصرفی فرآوری و خالص می‌شود.

جنبه تجاری صنعت نفت و گاز طبیعی بر بازاریابی و امور مالی تمرکز زیادی دارد. دوره‌های آموزشی در این زمینه به‌طور خاص شامل بازاریابی نفت و گاز، پالایش و حمل‌و‌نقل، روش‌های تحقیق، امور مالی شرکت‌ها، بازارهای مالی، قراردادها و مقررات، تجارت، مدیریت ریسک و پایداری است.

همچنین رشته‌های مختلف علوم و مهندسی برای دانشجویان وجود دارد که می‌تواند شانس آن‌ها برای یافتن شغل در صنعت نفت و گاز را افزایش دهد و بازار کار MBA در این گرایش در شرایط خوبی قرار دارد.

رشته‌های علمی مانند شیمی و زمین‌شناسی و رشته‌های مهندسی مانند مکانیک، عمران و برق، مهارت‌های موردنیاز صنعت نفت و گاز هستند.

بخش‌هایی که در این زمینه تحصیلی اعمال می‌شوند، مشاغل زیادی را برای طیف گسترده‌ای از مهندسان و تکنسین‌ها ارائه می‌دهند. تخصص‌های مهندسی شامل، اما محدود به مهندسین عمران، شیمی، محیط زیست، معدن، مکانیک، و مهندسان نفت نیست.

تحلیلگران و حسابداران داده همچنین دارای مدرک در مدیریت نفت و گاز هستند. سایر اشکال مشاغل تجاری شامل زمینه‌های بازاریابی، فروش، مدیریت بازرگانی و اقتصاد است.

سرفصل‌های رشته MBA با گرایش نفت و گاز در ایران

همان‌طور که اشاره شد، MBA نفت گاز یکی از بهترین گرایش‌های MBA به‌شمار می‌رود.

هدف از دوره مدیریت نفت و گاز ارتقای دانش و مهارت‌های تحلیلی و كاربردی مدیران میانی و عملیاتی، کارشناسان و كارشناسان ارشد و مشاوران ارشد فعال در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی كشور است تا بتوانند با تکیه بر اصول آموزش تصمیم‌گیری استراتژیک و مباحث جاری در مدیریت صنعت نفت، گاز و پتروشیمی نسبت به حل مشکلات و بحران‌ها اقدام کنند.

سرفصل‌های گرایش نفت و گاز MBA در ایران مانند اکثر سرفصل‌های دوره MBA به ۳ دسته کلی دروس پایه، دروس اصلی و دروس تخصصی گرایش تقسیم می‌شوند که دانشجو بر اساس اولویت‌های شخصی و مشاورۀ استاد راهنما نسبت به انتخاب واحد اقدام می‌کند.

جداول ذیل شرح دروس مربوطه را نشان می‌دهند.

سرفصل‌های عمومی

• مدیریت مالی
• مدیریت اقتصادی
• مدیریت رفتار سازمانی
• مدیریت دانش
• مدیریت استراتژیک
• مدیریت ریسک

سرفصل‌های تخصصی

مدیریت انرژی

• انواع انرژی
• تعریف مدیریت انرژی
• استاندارد مدیریت انرژی
• نگهداری انرژی
• شاخص‌های انرژی
• پایگاه‌های مهم انرژی
• مالیات بر انرژی
• مدیریت مصرف انرژی

صنعت نفت و گاز

• تاریخچه اکتشاف نفت در ایران
• اهمیت نفت و گاز در جهان
• فرآورده‌های نفتی
• فنون حفاری، اکتشاف، استخراج و پالایش نفتی

مدیریت نفت و گاز

• خرده‌فروشی و بازاریابی
• عملیات خط لوله (Pipeline Operations)
• مدیریت عملیات
• مدیریت زنجیره تامین و لجستیک
• سیاست انرژی و محیط (Energy Policy and the Environment)
• بهداشت، ایمنی و خطر در یک محیط سازمانی

---