به‌نظر می‌رسد که چرایی این موضوع واضح باشد. بگذارید همین حالا با ذکر یک مثال واقعی این چرایی را برای شما شرح دهیم. همین حالا چشم‌های خود را ببندید و به این فکر کنید که می‌خواهید کسب‌وکار شخصی خودتان را راه‌اندازی کنید. اولین موضوعی که به ذهنتان رسید چه بود؟ بگذارید پاسخ این سوال را به شما بگوییم. اینکه چه کاری را میتوانید پیدا کنید که اشباع‌نشده باشد و هنوز بتوان از آن کسب درآمد کرد.
خب، البته حق با شماست. دیدگاه سنتی و نگاهی کلی به بازار کسب‌وکار فعلی به شما می‌گوید که تمام حوزه‌های پول‌ساز آنقدر اشباع شده‌اند که دیگر هیچ جایی برای شما وجود ندارد؛ اما کسی که تشنه موفقیت باشد و واقعا بخواهد کاری را انجام دهد، راه آن را خواهد یافت.
اگر بگوییم راه‌حل این مشکل پیدا شده چه می‌کنید؟ آیا حاضر می‌شوید تردید را کنار بگذارید و کار جدیدتان را شروع کنید؟ نیچ مارکتینگ راه‌حل و کلید مشکلات مربوط به کسب‌وکارهای نوپاست.
اگر اطلاعات زیادی درباره نیچ مارکتینگ ندارید، خواندن این مقاله برایتان بسیار مفید خواهد بود. در ادامه قصد داریم تا نیچ مارکتینگ را به‌طور مفصل برای شما شرح دهیم. پس تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید.
Niche Marketing چیست؟
نیچ مارکتینگ در حقیقت روشی نوین از مارکتینگ است که نگاهی خاص و متفاوت به بازار تقاضا داشته و سعی می‌کند تا نیاز بخشی از این بازار را تامین کند.
در دنیای مارکت‌ها، نیچ مارکتینگ همانطور که از نامش پیداست، در میان دریای عظیم بخش تقاضای بازار به سراغ گوشه‌ای دنج و پنهان‌مانده از این بازار می‌رود و تمام تمرکزش را روی برآورده کردن نیازهای همان قسمت می‌گذارد.
حالا نیچ مارکت چیست؟ تقریبا در تمام حوزه‌های کاری، قسمت‌ها و گوشه‌های کوچکی وجود دارند که شرکت‌های بزرگ و کمپانی‌های مطرح آن حوزه هنوز آن را ندیده، نخواسته یا حتی نتوانسته اند که محصول مناسبی برایش ارائه دهند. به این قسمت‌ها گوشه‌های دنج بازار یا نیچ مارکت گفته می‌شود.
شاید در ابتدا برای شما سخت باشد پذیرش این موضوع که بخواهید وقت و انرژی و سرمایه خودتان را برای یک قسمت کوچک متمرکز کنید و هیچ کاری با سایر قسمت‌های یک بازار نداشته باشید.
در حقیقت، از آنجایی که شرکت‌های بزرگ نه تنها به یک قسمت ویژه تمرکز ندارند بلکه با تعدد محصولات و مخاطبان هدف بسیاری که دارند، تقریبا سهم بزرگی از بازار را به تصرف خود درآورده‌اند، این تفکر در اکثر افراد ایجاد شده که با انتخاب بازار بزرگی که مخاطبان هدف زیادی داشته باشد، شانس موفقیت‌شان بالاتر می‌رود.
یعنی اگر یک ۲ تا یا چند محصول و خدمات‌شان مورد پذیرش و استقبال افراد قرار نگرفت، سایر محصولات و خدمات‌شان همچنان شانس موفقیت دارند؛ اما تابه‌حال به این فکر کرده‌اید که شاید همین تفکر باعث شکست بسیاری از کسب‌وکارها شده است؟
زمانی که قصد شروع یک کار جدید را دارید و برای شروع قسمت بزرگی از بازار را انتخاب کنید، باید با سال‌ها تجربه و تبلیغاتِ بهترین و بزرگ‌ترین کمپانی‌ها و برندها رقابت کنید که این کار بسیار سخت خواهد بود و نیاز به سرمایه و تجربه زیادی دارد و علاوه‌بر آن، احتمال شکست و عدم موفقیت در آن بسیار زیاد است.
با این حال، زمانی که شما یک بازار کوچک و کنج دنجی را برای شروع انتخاب کنید، راحت‌تر میتوانید کارتان را شروع کنید و گسترش دهید.
مزایای و معایب نیچ مارکتینگ
هرکاری برای خودش مزایا و معایبی دارد که با اطلاع داشتن از آن‌ها و مقایسه مزایا و معایب، تصمیم‌گیری برای افراد درباره آن کار آسان‌تر خواهد شد.
روش نیچ مارکتینگ بیشتر برای کسب‌وکارهای نوپا مناسب است تا بتوانند از طریق آن وارد بازار شوند و کارشان را شروع کنند؛ اما این روش در کنار تمام مزایایی که دارد، بی‌عیب هم نیست. به‌همین دلیل و برای کمک به تصمیم‌گیری راحت‌تر شما در ادامه مهم‌ترین مزایا و معایب این روش را با هم بررسی خواهیم کرد.
مزایای روش Niche marketing چیست؟
- رقیبی ندارید و تنها کسی که به صورت تخصصی درحال فعالیت در آن حوزه به‌خصوص است، شمایید.
- تنها یک محصول یا خدمات دارید و نیازی نیست وقت و تمرکزتان را معطوف چند چیز مختلف کنید.
- سرمایه اولیه اندکی لازم دارید.
- خلاقیت زیادی لازم ندارید.
- سود زیاد در زمان کوتاه خواهید داشت.
- برندسازی سریع و قوی و راحت برایتان اتفاق می‌افتد.
معایب Niche Marketing چیست؟
- استراتژی بازاریابی نیچ مارکتینگ یک روش نوین بازاریابی است , در حال حاضر بهترین روش ممکن محسوب می‌شود؛ اما برای بازاریابی بلندمدت ممکن است کارایی لازم را نداشته باشد.
- بازاریابی و کمپین تبلیغاتی آن‌ها احتمال دارد از سوی برندهای بزرگ و مطرح مورد تهاجم و حمله قرار گیرد.
- نیچ مارکتینگ در کوتاه‌مدت بسیار سودآور و مناسب است؛ اما اگر تمام استراتژی فروش و بازاریابی یک برند بخواهد براساس آن تنظیم شود، ممکن است به همان سرعت که رشد کرده، از بین برود.
مراحل Niche Marketing چیست؟
خب اگر تصمیم گرفته‌اید که کار جدیدتان را به‌صورت نیچ مارکتینگ شروع کنید، باید قبل از هرچیزی مراحل و نقشه راه را بلد باشید تا بتوانید تصمیمات درستی بگیرید و از سردرگمی خارج شوید.
1. پیدا کردن بخشی از بازار که نیاز خاص و برآورده نشده‌ای دارد
در ابتدا شما باید گوشه‌های دنج بازار را به‌خوبی پیدا کنید. گوشه‌هایی که نیازهای خاصی دارند و هنوز هیچ برند یا شخصی برای رفع آن اقدامی نکرده و بازاری بکر است.
2. شناخت مخاطب هدف
مهم‌ترین و اصلی‌ترین بخش نیچ مارکتینگ همین مرحله شناخت مخاطب هدف است. در روش نیچ مارکتینگ باید بدانید چه کسانی مخاطب هدف شما هستند و چه خصوصیات اخلاقی، فرهنگی، جغرافیایی, اعتقادی و غیره دارند که بتوانید محصول یا خدمت مورد نظرشان را عرضه کنید.
در روش نیچ مارکتینگ به‌دلیل اینکه مخاطبان هدف شما فقط یک گروه خاص از افراد هستند، باید به خوبی هرآنچه به آن‌ها مربوط می‌شود را بدانید و تا میتوانید اطلاعات کسب کنید تا دقیقا آن چیزی را طراحی و عرضه کنید که جایش در زندگی مخاطب شما خالی است.
3. تحقیق درباره امکان‌پذیر بودن اجرای ایده‌ها
حالا که خوب با مفهوم نیچ مارکتینگ آشنا شدید و به‌دنبال قسمت‌های بکر و گوشه‌ای بازار هستید، ممکن است خیلی راحت دچار خطا شوید و هر قسمت بی‌ارزشی از بازار که کسی برای رفع نیاز آن اقدامی نکرده را برای کار خود انتخاب کنید.
توجه کنید که قسمتی از بازار که شما قصد دارید برای رفع نیازش اقدام کنید، قسمت مهم و قابل توجهی باشد. یعنی مخاطبان هدف شما کمبود آن را در زندگی خود حس کنند و اگر محصول یا خدمتی را برایشان تدارک دیدید، از آن استقبال کنند و علاوه‌بر آن، ایده شما قابلیت اجرایی‌شدن را نیز داشته باشد.
4. برنامه‌ریزی درست و اصولی
هیچ برندی، هیچ سازمان و هیچ فرد موفقی را نمی‌توانید بیابید که بدون برنامه‌ریزی درست و اصولی به موفقیت دست پیدا کرده باشند. برنامه‌ریزی درست و نظم، ۲ کلید طلایی برای رسیدن به هرگونه موفقیتی هستند پس به هیچ عنوان این مرحله را دست کم نگیرید و برنامه‌ریزی مناسبی برای رسیدن به هدفتان انجام بدهید.
5. طراحی محصولات یا خدمات براساس سلیقه و نیاز مخاطب هدف
پس از یافتن گوشه دنج بازار و شناخت هدف و برنامه‌ریزی، نوبت به طراحی یا ساخت محصول و خدمت مدنظر شما فرا می‌رسد. نکته مهمی که در این مرحله وجود دارد این است که باید با دقت زیاد محصولی را طراحی کنید که کیفیت و ارزش بالایی داشته باشد و از نگاه مخاطب ارزشمند باشد. پس کیفیت محصول و خدمت خود را فدای هیچ‌چیز نکنید.
6. تبلیغات هوشمندانه
اطلاعاتی که درباره مخاطبان و مشتریان خود جمع‌آوری کردید در این مرحله برای شما کمک‌کننده است. حتما می‌دانید که تبلیغات چه‌قدر سهم بزرگی و موثری در شناخته‌شدن محصولات و برند و فروش شما دارند؛ اما تبلیغات هوشمندانه نه هر تبلیغی.
در این قسمت شما با شناختی که از مخاطبان‌تان دارید، باید بهترین روش و پلتفرم مورد تایید مشتریان‌تان را برای تبلیغات‌تان انتخاب کنید و با شیوه‌ای هوشمندانه و مطابق سلیقه آن‌ها به تبلیغات و معرفی محصول و برندتان بپردازید.
7. آنالیز کردن مداوم
با اجرایی کردن طرح و ایده‌تان نوبت به رصد مداوم بازار می‌رسد تا بتوانید فرصت‌ها و تهدیدها را به‌خوبی و در زمان مناسبش بشناسید و همچنین، درباره ادامه دادن یا تغییر استراتژی‌هایتان نیز تصمیم‌گیری کنید. علاوه‌بر آن، آنالیز کردن به شما کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی‌های بهتر و دقیق‌تری برای ادامه کارتان داشته باشید و نتایج بهتر و موفق‌تری نیز کسب کنید.
چگونه و بر چه اساسی بازار را تقسیم‌بندی یا نیچ کنیم؟
کسانی موفق می‌شوند که همیشه قبل از شروع و انجام کاری خوب درباره آن تحقیق کنند. اگر دوست دارید به‌عنوان یک بیزنس‌من موفق شناخته شوید و کسب‌وکارتان را در گوشه دنج بازار شروع کنید، باید قبل از شروع بدانید روش تقسیم‌بندی بازار چگونه است؟ در ادامه روش‌های تقسیم کردن بازار را با شما در میان خواهیم گذاشت.
1. نیچ کردن براساس محصول
شایع‌ترین روش در نیچ مارکتینگ، تقسیم‌بندی بازار براساس محصولات است. به‌خصوص اگر شما بخواهید کسب‌وکار آنلاین راه‌اندازی کنید. برای مثال، اگر یک آنلاین شاپ بزنید میتوانید به راحتی محصولی خاص که دسترسی راحت‌تری به آن دارید و رقیبی خاصی در آن حوزه وجود ندارد کارتان را شروع کنید. برای مثال، اگر قصد دارید یک آنلاین شاپ لباس بچگانه بزنید، میتوانید آن را به فروش لباس مهمانی نوزادی دخترانه تغییر دهید.
2. تقسیم‌بندی براساس موقعیت مکانی
اینبار شما به جای محصولات باید یک منطقه مکانی را انتخاب کنید که یک یا چند ویژگی در میان افراد آن منطقه (یا شهر) مشترک باشد و بتوانید با تمرکز بر ویژگی مشترک میان آن‌ها به رفع نیازشان بپردازید. برای مثال، میتوانید یک مهدکودک در نزدیکی مناطق اداری شهر راه‌اندازی کنید تا مادران شاغل بتوانند با آسودگی خیال فرزندان خود را در ساعت اداری در آن مهدکودک ثبت‌نام کنند.
3. نیچ مارکتینگ با توجه به شرایط خاص افراد
در این مدل از بازاریابی شما باید تمرکز خودتان را روی نیازهای خاص افرادی که با دیگران شرایط متفاوتی دارند بگذارید و محصول یا خدمتی براساس آن تفاوت طراحی و تولید کنید.
برای مثال، اگر قصد دارید یک اسباب‌بازی فروشی راه بیندازید؛ ایده خود را به فروش تخصصی بازی‌های فکری کودکان زیر 5 سال محدود کنید تا از سود بی‌شمار نیچ مارکتینگ بهره‌مند شوید.
4. نیچ مارکتینگ براساس قیمت
در حال حاضر قیمت محصولات و خدمات، یکی از مهم‌ترین فاکتورهای افراد برای خرید کردن و استفاده از خدمات است؛ بنابراین، شما با مغتنم شمردن از این موضوع میتوانید محصولاتی با قیمت خیلی ارزان یا گران، روش نیچ مارکتینگ و مشتریان هدف خود را انتخاب کنید و به‌صورت تخصصی به فروش و خدمات‌رسانی به آن‌ها بپردازید.
نتیجه‌گیری
در گذشته روش بازاریابی نیچ مارکتینگ چندان مورد توجه و استفاده افراد قرار نمی‌گرفت، اما اکنون با توجه به بازار رقابتی عجیبی که در تمامی حوزه‌های کاری ایجاد شده، شروع برای کسب‌وکارهای نوپا بسیار سخت است؛ زیرا توان رقابت با برندهای بزرگ هم حوزه خود را ندارند. از این رو، با انتخاب قسمت کوچکی از یک بخش بازار می‌توانند به خوبی برندسازی کنند و پا به عرصه بگذارند.
اگر دقت کرده باشید، روش‌های بازاریابی در چند سال اخیر مدام در حال تغییر است و از به‌وجود آمدن روشی جدید تا از دور خارج شدن آن زمان خیلی زیادی نمی‌گذرد.
پس اگر قصد دارید کسب‌وکار جدیدی برای خودتان ایجاد کنید، زمان را از دست ندهید و سعی کنید تا از روش راحت و پرمخاطب نیچ ماکتینگ که همچنان پررونق است و زمان زیادی از معرفی و استفاده آن توسط افراد و برندها نگذشته است، بهره کافی را ببرید.
